Tax Liberation Day is in België geen feestdag
“Pas vanaf woensdagmiddag, begin een Belg voor zichzelf te werken”. Deze quote van een familielid is me sinds mijn kindertijd altijd bijgebleven. Dat de doorsnee alleenstaande minder dan de helft van zijn brutoloon overhoudt, is al even bekend, maar als je het zo uitdrukt klinkt het ineens wel heel confronterend.
Tax Liberation Day: de dag waarop we werken voor onszelf
Helaas moet ik zeggen dat bovenstaande bewering zelfs niet het volledige plaatje in beschouwing neemt. Al te vaak kijkt men naar de belastingen die men moet betalen op het loon zonder de belastingen op consumptie in de berekening te nemen. Zo staat ieder jaar in juli in alle Vlaamse kranten wanneer het dit jaar Tax Liberation Day is. De dag waarop een werknemer in theorie niet langer belastingen moet betalen aan de overheid en dus voor eigen rekening kan beginnen werken.
Verschil bruto en netto is gigantisch in België
En in België valt die dag zeer laat. De Belg is dan wel een van de duurste werkgevers ter wereld om in dienst te nemen, maar dit vertaalt zich niet in zijn nettoloon. Zo staan we maar op de 10de plaats van hoogste nettolonen in de EU28 volgens onderzoek van Institut économique Molinari .
Kan een werkgever 59.768 euro betalen aan zijn werknemer, dan zal de werknemer hier maar een fractie van overhouden. Zo moet de werkgever 11.313 euro betalen aan werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid waar de werkgever voor verantwoordelijk is. Daarna zal van het overige brutoloon van 48.455 euro nog eens 12.490 euro
belastingen afgehouden worden en opnieuw 6.301 euro aan de sociale zekerheid die je als werknemer zelf mag betalen.
De studie van het Institut économique Molinari houdt dan ook nog eens rekening met andere kosten waardoor van de 60.000 euro die de werkgever betaalde, je amper 27.640 euro zelf mee naar huis mag nemen. Dramatisch, maar wel een verbetering met de situatie van enkele jaren geleden.
Zo moest een werkgever in 2013 2,34 euro bruto geven aan zijn werknemer om als werknemer 1 euro netto over te houden. Dit is, hoera!, in 2020 gedaald tot 2,01 euro waardoor we nu Tax Liberation Day vieren op 16 juli in plaats van in augustus. Enkel Oostenrijk en Frankrijk vieren iets later op 18 en 19 juli.
Tax Liberation Day houdt geen rekening met verborgen belastingen
Maar je voelt het al aankomen, ik heb als econoom bedenkingen bij deze berekeningen. Waar de Tax Liberation Day geen rekening mee houdt, is dat wanneer we dit geld uitgeven in België, we vaak opnieuw aan de overheid betalen.
Ieder jaar vieren we dus ergens midden juli Tax Liberation. De dag waarop werknemers voor zichzelf beginnen te werken. Wat we echter nog missen in 🇧🇪 is een methode die ook rekening houdt met de verborgen belastingen en accijnzen op consumptie.
Durf deze zelf wel niet te berekenen🥲 pic.twitter.com/x4UMobznU7
— Stefan Willems (Onafhankelijk beursanalist) (@FinanceFilosoof) January 20, 2021
Voorbeelden waar we nooit bij stilstaan? Als je in 2021 een liter diesel gaat tanken, is liefst 0,82 euro accijnzen. Op diesel is dit 0,53 euro en op LPG 19,6 eurocent. En grappig maar waar, op deze accijnzen en het kleine deel van de brandstofprijs moet u ook nog eens 21 procent btw betalen. Een belasting op belasting dus. Zo komt dat ongeveer 70 procent van de prijs aan de pomp richting de overheid gaat.
Hetzelfde zien we trouwens op tal van goederen. Is het nu alcohol of sigaretten, betalen aan de staat zul je via dure accijnzen en een BTW-tarief van 21%. Een huis kopen van 300.000 euro? 6% registratierechten graag of op een nieuw BTW. En dan heb ik het nog niet over de elektriciteitsfactuur wat eigenlijk een verdoken belastingbrief is.
En zo kan je een hele reeks belastingen opsommen waarbij je je afvraagt waarom we deze bovenop de BTW extra belasten. Denk bijvoorbeeld aan koffie waar België accijnzen op heft! Ook thee en alcoholvrije dranken worden via accijnzen belast in België. Voor wie geïnteresseerd is, zo leverde de suikertaks in 2018 nog 175 miljoen euro op aan de Belgische staatskas. En dan praten we nog niet over alle verschillende taksen en belastingen waar Tax Liberation Day geen rekening mee houdt zoals de verpakkingsheffing (een belasting die men heft op individuele verpakkingen die dranken bevatten, ik verzin dit niet) en verschillende andere belastingen die door de jaren heen zijn uitgevonden.
Kwaliteit dienstverlening is ondermaats voor wat we betalen
Een sterke belastingdruk kan verantwoord zijn als de overheid sterke diensten kan leveren. Maar dit blijkt niet zo te zijn. Kijk naar de scores van ons sterk bejubelde onderwijs het afgelopen jaar. Zo staat in de 28 EU-landen België maar op de 9de plaats in wetenschappen en de 10de plaats in lezen. Zelfs de PISA-scores voor wiskunde waar we vroeger aan de top stonden dalen verder waardoor we nu op de 6de plaats staan.
Onze pensioenen? Die worden al decennia gefinancierd met schulden omdat we er niet in slagen om de overheidsuitgaven in lijn te brengen met de inkomsten. Infrastructuurprojecten zoals de Noord-Zuid of de Oosterweelverbinding slepen decennia aan. En in essentiële overheidstaken zoals defensie halen we nog niet eens de helft van de uitgaven die onze partners van ons vragen.
Die Tax Liberation Day kan u daarom best met een kilo zout nemen. Ja, vanaf dat moment begint u voor u zelf te werken. Maar vergeet niet dat de overheid nadien nog om de hoek staat om bij elke beweging van uw geld de overschot van uw loon opnieuw te innen eens u het spendeert. Is het nu via de BTW van 21% indien u iets koopt in de winkel of via verborgen accijnzen en belastingen. U zult toch moeten betalen.
Dat je voor jezelf begint te werken vanaf woensdag is een fabeltje. Al durf ik niet aan mijn familielid uit te leggen dat de realiteit eigenlijk nog minder mooi is.
Nog zo’n stukken lezen? Hierzo:
Waarom werken niet loont in België
Overheid en Bpost: een eindig huwelijk?
Beginnen met beleggen: kapitale fouten die men vaak maakt
Reacties