Spaarvarkens verzamelen vooral activa en weinig passiva

Hoe kan je rijk worden in België? Lijkt de vraag je grappig? Ik zou ze toch oprecht serieus willen beantwoorden. Sinds ik financiën studeerde en initieel als vermogensbeheerder een carrière wou opbouwen, wist ik dat ik vaak zou werken met mensen die vermogender waren dan ik. Na de schooltijd volgde nog een interessante leerschool, want tijdens je carrière in de financiële sector krijg je inzage in de manier waarop mensen hun vermogen opbouwen. En hoe ze het verschil maken met de middenklasse.

Een van de dingen die me opviel toen ik nog actief was als beleggingsadviseur, is hoe de vermogens van de 10 procent rijksten totaal anders zijn opgebouwd dan die van de middenklasse. Heeft de doorsnee-Vlaming bijna al zijn centen in zijn huis geïnvesteerd, dan is dat helemaal niet zo bij de 10 procent rijkste Vlamingen. Wat valt op? De middenklasse koopt voornamelijk wat ik ‘passiva’ zou noemen. Daarmee bedoel ik niet de boekhoudkundige term. Diezelfde middenklasse haalt haar inkomen uit loon. De rijkste 10 procent koopt daarentegen verhoudingsgewijs veel meer activa en haalt daaruit inkomsten.

Activa en passiva zijn sleutel tot rijkdom

Maar wat zijn activa en passiva? Een boekhouder zal je al snel zeggen dat activa al je bezittingen zijn en passiva de bronnen waarmee je bezittingen gefinancierd zijn. Dat klopt, of toch in de wereld van de bebrilde boekhouder. Maar in het kader van vermogensbeheer volg ik veeleer de definitie van de auteur Robert Kiyosaki. Die man inspireert me al sinds mijn kindertijd. Activa, dat zijn alle bezittingen die op regelmatige basis geld in je vestzak toveren. Denk bijvoorbeeld aan investeringen in vastgoed die je dan verhuurt. Of je eigen bedrijf, de auteursrechten die je krijgt bij de verkoop van je nieuwste boek of dividenden van je aandelen. Als deze bezittingen je geld opleveren met de tijd, dan zijn het activa.

En passiva? Dat zijn net de dingen die je elke maand geld kosten. Denk aan je auto, de jaarlijkse vakantie, je maandelijkse abonnement op Netflix en de aankoop van kledij. Deze dingen brengen je geen geld op, maar kosten je vooral geld. Het eigen huis valt hier ook onder en mag volgens de definitie van Kiyosaki niet gezien worden als activa. Tenzij je het verhuurt, dan mag het wel.

Vlaming heeft weinig activa

Wat valt op? Wil je rijk worden in België, dan zie je vaak dat de hogere klasse zich volledig focust op het vergaren van activa die op regelmatige basis inkomsten opleveren. Verhoudingsgewijs heeft die groep veel minder passiva als bezit. Lijkt dit vanzelfsprekend? Dan is het toch vreemd dat een groot deel van de Vlamingen dit principe niet in de praktijk brengt. Het loon blijft voor velen de belangrijkste inkomstenbron. Daarbuiten heeft men vaak amper tot geen andere inkomsten uit activa.

Arbeid loont niet

Helaas voor de werknemer breekt die houding hem zuur op. Inkomsten vergaren uit activa is net een interessante manier om je belastingfactuur te verlagen en dus netto meer over te houden. In vergelijking met extra inkomsten uit loon, wat dus de belangrijkste inkomstenbron is van de middenklasse, is inkomen uit activa fiscaal heel interessant.

Werken doe je in België immers niet voor jezelf, maar vooral voor de staat en de sociale zekerheid. Het begint als werknemer al met een solidariteitsbijdrage van 13,07 procent op je brutoloon. Vervolgens betaal je in België al een zeer hoog belastingtarief van 40% op wat je verdient boven de 13.440 euro bruto per jaar.  Wel geniet je in het begin van beperkte belastingverlagingen als je weinig verdient, al dalen sommige van deze voordelen al snel wanneer je meer inkomsten vergaart. Vanaf een brutoloon van 23.720 euro stijgt het belastingtarief tot 45 procent en daarna komt al snel het niveau van een belasting van 50 procent op je inkomen om de hoek loeren. We praten dan nog niet over de verborgen belastingen die de werkgever betaalt bovenop je brutoloon. Neem je deze in rekening, dan zal van een loonsverhoging van 100 euro bij de middenklasse vaak maar ongeveer 30 euro overblijven. Een belasting van 70 procent!

Belastingen op activa zijn fiscaal gunstig

Neen, van werken zal je niet snel rijk worden.  En een fiscale optimalisatie is dan ook een must om je vermogen te verhogen. Het is niet voor niets dat België verschillende fiscaalvriendelijke systemen kent. Denk maar aan  maaltijdscheques, bedrijfswagens en andere voordelen om toch maar de loonbelastingen wat te verlagen.

Maar hoe zit het dan met de belastingen op activa?

Wel, afhankelijk van de bron, zijn deze vaak veel lager belast. Al is dit niet overal het geval. In een eerder artikel sprak ik al over de belastingen op het verhuren van woningen aan particulieren. Zo betaal je in België geen belastingen op de effectieve huurinkomsten, maar wel op de ‘geschatte huurinkomsten’. Dit zijn inkomsten op basis van het kadastraal inkomen. Leg je deze naast de nettohuurinkomsten die de verhuurder ontvangt, dan zie je dat hij veel minder belasting moet betalen dan iemand die voor een gelijkaardig bedrag een loonsverhoging zou krijgen. Heb je immers een inkomen uit loon? Dan zal je zoals eerder gezegd vaak maar iets meer dan 30 euro overhouden wanneer je een opslag van 100 euro ontvangt. Met eenzelfde inkomen uit de verhuur van vastgoed hou je netto vaak aanzienlijk meer, vaak meer dan het dubbele, over.

Niet alle activa worden gunstig belast

Opgelet. Dit voordeel heb je niet bij alle activabronnen. Zo betaal je op dividenden van aandelen 30 procent belastingen. Die dividenden zijn meestal winsten die worden uitgekeerd  aan de aandeelhouders. En die winsten waren al eens belast door de overheid. De ontvanger moet dan nog eens 30 procent dividendbelastingen betalen, waardoor de totale belastingdruk hier vergelijkbaar is met de belasting die een werknemer betaalt op zijn loon. De ontvanger krijgt hier bovendien geen extra sociale rechten voor, zoals een hoger pensioen.

Auteursrechten zijn in dit land dan weer gunstig belast, tegen amper 15 procent. Maar hier telt dat de ontvangers van deze rechten vaak lage inkomsten boeken. Dat helpt het gunsttarief te verantwoorden.

Een heel ander verhaal is dan weer de meerwaarde op aandelen. Die wordt in België niet belast, zolang men de portefeuille beheert als een goede huisvader. Bij aankoop of verkoop van een aandeel dien je wel altijd 0,35 procent beurstaks te betalen.  Er zijn dus wel belastingen, maar ook hier zijn ze lager dan bij een loonsopslag. Terecht, want vaak gaat het om spaargeld dat men overhoudt na een erg hoge belasting. Een belegging is ook risicokapitaal. Je kan dat geld verliezen, maar dankzij de financiering van bedrijfsrisico’s kunnen bedrijven investeren in jobs en welvaart. Een belasting op meerwaarde zou logischerwijze ook leiden tot een belastingvermindering op verliezen. Er is dus meer dan 1 reden om af te zien van een belasting op meerwaarde.

Het is aan de Vlamingen om te werken aan een inkomen uit activa. Wie hier werk van wil maken, kan zijn totale belastingdruk verlagen. Werk daarom niet noodzakelijk harder, wel verstandiger.