Gert Wezenbeek: arbeider en belegger

“Willen we leven als kippen, scharrelend in de ren? Of als een buizerd, vrij in de lucht?”

Dit is een tekst van Gert Wezenbeek, die – zoals de titel het zegt – arbeider is, maar ook belegger. We zijn blij om Gert te verwelkomen als schrijver en deelgenoot van de Spaarvarkens. We hopen dat hij nog meer wil schrijven voor Spaarvarkens.be. Sowieso zijn we ervan overtuigd dat je nog meer van hem zal horen. Onderaan stelt hij zichzelf voor.

De illustere beursgoeroe Jean-Pierre van Rossem maakte midden jaren ’80 in de media zijn opwachting. In die periode ging ik als schoolverlater zonder diploma met een leercontract werken bij een industrieel montagebedrijf. Een student was ik niet. Gaandeweg al doende leren, is mijn ding.

Met het beleggingsvehikel Moneytron zou Van Rossem de argeloze burger mee laten profiteren van fabelachtige beurswinsten. De corpulente econoom had een vermetel algoritme ontwikkeld dat anticipeerde op koersstijgingen van beursgenoteerde aandelen. Enige tijd later ging Van Rossems Moneytron overkop. Hijzelf werd gerechtelijk vervolgd met de beschuldiging van zwendel. Een bevestiging van de opvatting in mijn omgeving, collega’s, vrienden: investeren in aandelen is gokken.

Gokje in Fabrique Nationale de Herstal

Rond dezelfde periode verscheen in de kranten dat FN (Fabrique Nationale de Herstal) een belangrijk contract had binnengesleept voor wapenuitvoer naar Saoedi-Arabië. Anders dan mijn collega’s dacht ik met een gedeelte van mijn zuurverdiende geld eens een gokje te wagen met aandelen FN. FN was het enige beursgenoteerde bedrijf dat ik goed kende door mijn ervaringen tijdens mijn legerdienst.

Kort na mijn aankoop volgde een delisting. FN-Herstal werd van de beurs gehaald door de referentieaandeelhouders. Ik ontving een mooie meerwaarde op mijn ingelegde bedrag. Het besef met deze actie onherroepelijk bloed aan mijn handen te hebben, kwam pas later. Het gegeven bezwaart mijn gemoed tot op vandaag.

Hondenbaan

 

Als arbeider rolde ik van de ene hondenbaan in de andere en ervoer ik de ‘real economy’ aan den lijve. Met de aankoop van een grondig te renoveren rijwoning bestond mijn leven in de vroege jaren ’90 alleen nog maar uit werken.

Op een gegeven moment bracht een vriendelijke vertegenwoordiger van een nieuwe financiële instelling me onverwacht een bezoekje. Het Nederlandse Spaar Select was een veelbelovende protagonist in de bankensector, met een totaal andere benaderingswijze van beleggen en investeren.

De vlotte agent van Spaar Select stelde me een revolutionair spaarplan voor dat in Nederland reeds ingeburgerd was. Het plan hield in dat de huiseigenaar opnieuw een volledige hypotheek nam op zijn deels afbetaalde woning. Het vrijgekomen geldbedrag werd vervolgens door Spaar Select geïnvesteerd op de aandelenbeurzen in de vorm van zorgvuldig geselecteerde aandelenfondsen. Het revolutionaire Ieperse spraaktechnologiebedrijf Lernout & Houspie was bijvoorbeeld ruim vertegenwoordigd in die fondsen. Tal van krantenknipsels die de man van Spaar Select me toonde, toonden aan dat de door hen voorgestelde berekende strategie erg lucratief zou zijn. Op het einde van de rit hadden de klanten niet alleen hun huis maar daar bovenop ook nog een mooie meerwaarde op de onderliggende beleggingen gerealiseerd, ondanks het ontbreken van kapitaalgarantie op het geïnvesteerde bedrag. Mijn buikgevoel voorkwam dat ik op het voorstel van Spaar Select inging. De overijverige vertegenwoordiger verklaarde me gek.

Gemengd aandelenfonds

Ik besloot wel een ander gokje te wagen. De internetsector was in volle ontwikkeling. De tijd was rijp om op die kar te springen. Met Spaar Select als tussenpartij kocht ik een gemengd aandelenfonds, beheerd door de Nederlandse verzekerings-maatschappij OHRA.

Met het instorten van de WTC-torens in New York op ‘9/11’ (11 september 2001), diende een nieuwe te duchten vijand zich aan: het internationale terrorisme. De wereld zou er nooit nog als tevoren uitzien met de verregaande internationale veiligheidsmaatregelen die daarop volgden, te beginnen met een vernietigende oorlog in Irak.

De internetzeepbel klapte op de technologiebeurzen. Wereldwijd corrigeerden de beurzen. Het alom geprezen Lernout & Hauspie kwam in opspraak met dubieuze boekhoudkundige praktijken. Mijn geïnvesteerde bedrag bij Spaar Select bleek gedecimeerd. Kort daarop kwam de Nederlandse spaarbank zelf in moeilijk vaarwater. De onorthodoxe financiële handelingen met betrekking tot hypotheken bezorgde Spaar Select een juridische veldslag met finaal het faillissement.

Gedupeerde klanten

De media stonden bol van verhalen over gedupeerde klanten, die met het overkop gaan van Spaar Select hun woning dreigden te verliezen. Het vastgoed diende immers als borg voor het door hen geïnvesteerde bedrag op de aandelenbeurzen.

Ik vertrouwde het zaakje niet langer en besloot om mijn verlies te nemen met de verkoop van het Nederlandse investeringsfonds. Tja, gokken op de beurs kan je ook zuur opbreken. Overal haken en ogen. You win some, you lose some …

Toch bleef ik een diep verlangen hebben naar een meer autonome manier van leven. Ik wilde financieel zelfbedruipend zijn en economisch onafhankelijk. Mezelf tot soberheid dwingen, maakte al een heel verschil, maar toch.

Het gangbare was om sociale promotie te maken via de geijkte wegen, zoals het alsnog behalen van een humanioradiploma via een middenjury. Het kon me allemaal niet bekoren. Voor mij was echte autonomie, de mogelijkheid om zelf beslissingen te kunnen en mogen nemen, iets helemaal anders.

Als arbeider en werknemer had ik al voor verschillende bedrijven gewerkt. Daar waren ook beursgenoteerde ondernemingen bij. Van op de werkvloer was ik er vaak getuige van hoe efficiënt sommige bedrijven werden geleid. Waren de deelbewijzen van diezelfde bedrijven aan de andere kant van het economische landschap, de aandelenbeurzen, dan slechts gokproducten? Dat wilde ik niet geloven. Er klopte iets niet!

Berooid en ten einde raad, zocht ik info bij mijn bank van vertrouwen. Dat was toen Dexia. De financieel adviseur, een man van middelbare leeftijd, luisterde naar mijn verhaal. De man vertelde me met zoveel woorden dat ik, net zoals zoveel anderen, telkens mijn broek scheurde aan beleggingen omdat ik niks van die metier, beleggen, kende.

De werkelijke waarde

De werkelijke waarde van een bedrijf is de optelsom van alle activa, vaste en vlottende, tastbare en niet-tastbare, zoals goodwill. Als je dat bedrag deelt door het aantal uitstaande aandelen, krijg je de boekwaarde. Die kan je vervolgens vergelijken met de prijs op de beurs (de marktwaarde). Vaak is de beurswaarde hoger en is daar een heel goede reden voor. Soms is de beurswaarde lager dan de boekwaarde en is daar ook een reden voor, of is het aandeel te goedkoop.

Ik leerde ook over de koers/winstverhouding, een populaire ratio bij beleggers, die een idee geeft van het terugverdieneffect van een belegging in een beursgenoteerd bedrijf. Vergelijkende berekeningen in functie van waardebepaling, uitgedrukt in financiële ratio’s, kennen vele varianten en zijn vatbaar voor persoonlijke interpretatie. Menig boek is hierover al geschreven.

De financieel adviseur raadde me aan om dagelijks een economisch dagblad te lezen. Bij ons is dat De Tijd. Ook aangeraden: boeken over beleggen zoals, onder andere het baanbrekende The Intelligent Investor, van Benjamin Graham, de leermeester van Warren Buffett. Na lectuur zouden we dan verder praten.

Openbaring

Deze informatie betekende een openbaring voor mij! De waardebepaling met betrekking tot het selecteren van koopwaardige aandelen van ondernemingen lag me wel. De dagelijkse praktische noodzakelijkheid stimuleerde mijn gevoel voor rationaliteit. In mijn ongenuanceerde persoonlijke perceptie als arbeider moest de waarde van een bedrijf bij voorkeur tastbaar zijn.

In Amerika sloeg de hypotheekcrisis toe die leidde tot de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers. Amerikaanse kredietderivaten die bestonden uit herverpakte hypotheekleningen besmetten de financiële balansen van vooraanstaande Europese banken in belangrijke mate. De ene bank na de andere ging overkop. Een panische angst beheerste de markten.

Adviseur Dexia

Het was in die periode dat ik mijn financieel adviseur bij Dexia nog eens opzocht. Aan de hand van enkele lange-termijngrafieken van beursindexen, toonde de adviseur aan dat de aandelenbeurzen een zelden geziene val achter de rug hadden. Sommige marktwaarden van gezonde ondernemingen noteerden op de beurzen ver onder hun werkelijke boekwaarde. Ook die van defensieve ondernemingen, zoals de holdings en sommige GVV’s (gereglementeerde vastgoedvennootschappen). Ik besloot om met een beperkte positie mijn eerste stappen te zetten met de aankoop van enkele defensieve waarden.

In 2012 diende zich vervolgens de eurocrisis aan. Die leidde tot de inmiddels legendarisch geworden woorden van de toenmalige voorzitter van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi: ‘We’ll do whatever it takes and, believe me, it will be enough!’, of ‘We zullen er alles aan doen om het vertrouwen te herstellen.’

Mijn portefeuille

In dat klimaat van een chronisch negatieve reële rente, vulde ik mijn portefeuille verder aan met ondergewaardeerde, conjunctuurgevoelige bedrijven die wereldwijd actief waren. Cyclische ondernemingen met gezonde balansen en prima vooruitzichten. Mijn bestaande defensieve posities bouwde ik verder op. Voortaan zou ik de arena van de beurs beslagen betreden.

Mijn voltijds arbeidscontract ruilde ik tien jaar geleden in voor een deeltijdse betrekking. Dankzij het vruchtgebruik van een rendabele, mature portefeuille aandelen en vastgoed, kan ik de vrijgekomen tijd sindsdien op een creatieve manier naar believen invullen.

Gamechanger van mijn leven

De crisisperiode 2008-2012 bleek de gamechanger van mijn leven. Als aandeelhouder geniet ik opbrengsten van bedrijven, in de vorm van uitgekeerde dividenden. Ook van bedrijven waar ik al die voorbije jaren zo hard voor had gewerkt. De economische relevantie van mijn fysieke aanwezigheid op de werkvloer is zeer beperkt. In mijn achterzak bevindt zich de blauwdruk van de globale economie, vertegenwoordigd in een portefeuille met zorgvuldig geselecteerde, elkaar aanvullende deelbewijzen van kredietwaardige ondernemingen. Met een gezonde portie cash als buffer, ervaar ik crisissen van welke aard ook niet meer als negatief. Integendeel, een crisis scherpt mijn aandacht en focus. Ik kan daardoor mijn plaats in de wereld beter situeren.

 

Gelukkig leven we niet in een centraal geleide totalitaire staat, verstoken van individueel ondernemerschap, zoals in sommige communistische regimes. Onze vrije westerse kapitalistische staatsstructuur impliceert de mogelijkheid om aan beide kanten van het economische spectrum actief te zijn, zowel op de werkvloer als op de financiële markten. Die publieke toegankelijkheid kan leiden tot een erg bevredigende manier van leven.

Begeestering Spaarvarkens.be

De begeestering van Spaarvarkens.be spreekt me erg aan. De vaak kritische benadering van maatschappelijke kwesties, met het financiële aspect als belangrijkste zwaartepunt. De niet zelden holistische artikels inspireren de lezer om als individuele ondernemer het optimale nut te puren uit het kostbare leven. Met mijn bescheiden inbreng hoop ik iets aan deze creatieve think out off the box- spirit bij te kunnen dragen.

Geen angst maar deelgenoten

Ook vandaag bepalen volksmenners met nimmer aflatende angstretoriek grote maatschappelijke bewegingen. Laten we ons niet door angst leiden, maar elkaar vinden als deelgenoot. Elkaar bevruchten met nieuwe inzichten. Vrij, onbevooroordeeld overschouwend, als buizerds in het luchtruim. Ver boven al die gecreëerde behoeftes, onheilstijdingen en andere knechtende zinsbegoochelingen.

Gert Wezenbeek

De Spaarvarkens willen iedereen een goede basis bieden om te starten met beleggen of om beter te beleggen. Donderdag 4 september start onze Beleggingscursus in 10 + 10 lessen. Meer info vind je hier.

Over mezelf

Ik ben Gert Wezenbeek. Ik woon in Stabroek, ten noorden van Antwerpen. Ik ben samenwonend en 55 jaar. Al 36 jaar werk ik als arbeider in de haven van Antwerpen. In alle opzichten ben ik een autodidact. Ik heb mezelf alles geleerd wat voor mijn persoonlijke ontwikkeling relevant is.

Mezelf handhaven binnen de bekrompen kleinburgerlijkheid van het dagelijkse leven, speelde me al van jongsaf parten.

Gelijkgezinde getormenteerden

Wat moest ik als adolescent in die grote wereld? Ik voelde tal van emoties maar wist daar geen raad mee. Drank bracht soelaas. Relaties dienden zich aan, maar gingen ook weer snel verloren. Ontreddering, wanhoop, eenzaamheid en een vervreemding van een wereld die merkelijk anders was. Gelijkgestemden vond ik in de getormenteerden. Het werd een zoeken naar een eigen identiteit met een zinvol bestaan in een omgeving die me eigenlijk afgeschreven had. Die zoektocht is nog steeds bezig, maar ik heb het geluk dat de intensiteit van de gebeurtenissen uit mijn kinder- en pubertijd in het gezin waar ik opgroeide, me in staat hebben gesteld om verder te kijken. Verder dan de horizonten van deze wereld. De inzichten die zonder deze diepgaande ervaringen moeilijk tot stand zouden zijn gekomen, beschouw ik dan ook als mijn grootste te koesteren geschenk in dit leven.

Ondersteunen in oppervlakkigheid

Een maatschappelijke autoriteit leert ons om op een bepaalde manier te denken en te leven. Als mensheid zijn we enorm geëvolueerd op materieel vlak, met een merkelijk comfortabeler bestaan voor velen. Maar op geestelijk vlak is er een enorme vervreemding ontstaan van de spiritualiteit, van onze wezenlijke oorsprong. Het is mijn ervaring dat het onderwijssysteem het innerlijke weten waarmee wij als mens allemaal behept zijn, niet stimuleert. Het leidt tot een algemene geestelijke oppervlakkigheid. Zaken die voor mijn persoonlijke ontwikkeling van belang zijn, heb ik gaandeweg zelf moeten leren en daarbij heb ik ervaren hoe de wereld tegenwerkt. Als mens hebben we de neiging om elkaar te ondersteunen in de oppervlakkigheid, zelfs tot aan het ziekbed toe. Maar een visie, een levenshouding die afwijkt van het gangbare, werkt ook eenzaamheid in de hand.

Maatschappelijk welzijn en economie zijn nauw verbonden met elkaar. De afhankelijkheid van een economisch systeem wordt in belangrijke mate bepaald door persoonlijke materiële noden. Een sobere levensstijl maakt hier al een heel verschil. Maar ook het besef dat onze vrije economische wereld twee kanten heeft, waar je als individu – ongeacht je maatschappelijke positie – voluit mee van kan profiteren, draagt in belangrijke mate bij tot een vervullend leven.

Aangename ontdekking

Een conformistische ingesteldheid brengt op de aandelenbeurzen niet veel op: dat was een aangename ontdekking. Rationaliteit in combinatie met persoonlijke inzichten en een gezonde portie tegendraadsheid zijn in die arena bepalende factoren. Het heeft mij in de mogelijkheid gesteld om een grote onafhankelijkheid op te bouwen, met de vrijheid om mijn persoonlijk leven verder vorm te geven.

Gert Wezenbeek

De Spaarvarkens willen iedereen een goede basis bieden om te starten met beleggen of om beter te beleggen. Donderdag 2 september start onze Beleggingscursus in 10 + 10 lessen. Meer info vind je hier.