FIRE: impact van stoppen met werken op je pensioen

Dag Kristof,

Je bouwt rechten op in het land waar je belastingen betaalt. En dus ook je pensioenrechten. Indien ik inderdaad definitief zou verhuizen naar Bulgarije (voorlopig nog een testproject) en daar ook fiscaal resident zou worden, zal ik daar rechten opbouwen die veel lager zijn dan in België. Dat heeft een enorme impact op mijn wettelijk pensioen.

Negatieve impact op pensioen is groot, maar we mogen ook niet overdrijven

Dat gezegd zijnde moeten we de grootte van een pensioen ook niet overschatten. Ter illustratie nemen we mezelf. Ik ben een zelfstandige. Na 45 jaar werken zou ik recht hebben op een volledig wettelijk pensioen indien de pensioenregels niet veranderen.

In principe krijg je een volwaardig pensioen vanaf je 67ste indien je een volledige loopbaan hebt, maar aangezien ik 6 jaar voltijds gestudeerd heb, is dit voor mij persoonlijk eigenlijk pas ten vroegste vanaf mijn 69ste. Pas dan kom ik aan een volwaardige loopbaan. Omdat ik in het begin van mijn carrière een laag loon had, heb ik toen ook niet de rechten opgebouwd die me later recht zouden geven op een maximumpensioen. Als ik al mijn pensioenuitkeringen zou optellen vanaf mijn 69ste, zal ik sowieso op niet veel moeten rekenen omdat ik veel later dan anderen een volwaardig pensioen krijg terwijl mijn loon in het begin van mijn carrière ook laag was.

Simuleren is weten

Maar neem nu dat we toch op 67 jaar met pensioen mogen en dat we de gemiddelde zelfstandige zijn die op pensioen mag na een loopbaan van 45 jaar. De gemiddelde levensverwachting van een man in België is momenteel 79,6 jaar. En het gemiddelde bruto-pensioen van een zelfstandige die heel zijn loopbaan zelfstandige is geweest, bedraagt nu 931 euro, volgens een bijdrage van mijn collega Ewald Pironet.

Dat wil kort door de bocht zeggen dat de gemiddelde zelfstandige man in België een pensioen zal krijgen van 931 maal 12 maanden maal 13 jaar = 145.236 euro. Door de inflatie en de jaarlijkse indexering zal dit bedrag uiteraard uiteindelijk hoger liggen, maar het valt op dat voor de gemiddelde man dit bedrag eigenlijk niet zoveel is. Zeker wanneer je dit afzet tegen de belastingen en bijdragen die je 45 jaar hebt betaald.

Wat als je verhuist en zelf spaart voor je pensioen?

Jonge Belgen die een digitale business hebben en vanuit het buitenland kunnen werken, komen daardoor in de volgende rare situatie terecht. Stel je hebt een inkomen van 3500 euro bruto, na alle kosten die je maakt. Je vestigt je in Bulgarije waar je voltijds woont en waar je dus ook belastingen betaalt.  Als zelfstandige ben je hierdoor onderhevig aan de Bulgaarse vlaktaks van tien procent, waarna het geld wel nog steeds vast zit in je onderneming. Om dit uit je onderneming te halen, moet je dus nog dividenden aan jezelf uitkeren. In Bulgarije wordt zo’n dividend belast aan amper vijf procent!

Netto hou je dus +/- 3000 euro per maand over, waarbij je enkel nog een klein beetje sociale bijdragen moet betalen op het minimumloon dat je als bedrijfsleider aan jezelf moet betalen. Dat minimumloon bedraagt +/- 300 euro en de sociale bijdrage is heel beperkt. That’s it! In België hou je van die 3500 euro slechts ongeveer 2000 euro over. Een groot verschil. En dan hebben we het nog niet over het lage uitgavenpatroon in Bulgarije omdat het leven daar nu eenmaal veel goedkoper is. Sparen wordt daardoor veel gemakkelijker.

Ook in België kan je FIRE leven en werken aan je pensioen

Indien je dan dit verschil investeert in a/ een goede gezondheidsverzekering en b/ verstandige beleggingen over 45 jaar, is het eigenlijk niet zo moeilijk om over die lange periode een vermogen op te bouwen dat je in staat stelt jezelf een bedrag uit te keren dat minstens gelijk is aan het wettelijk pensioen. Uiteraard verlaat je dan het vertrouwde pad. De meesten zullen verkiezen op dit pad te blijven. Ik geef ook toe dat FIRE gemakkelijker is voor mensen met een goede gezondheid en liefst digitale inkomsten. Maar als je jezelf goed verzekert op het vlak van gezondheid hoeft dit eigenlijk niet zo’n groot probleem te geven als men in eerste instantie zou denken/vrezen.