Beleggen en tuinieren, aflevering 2

When a flower doesn’t bloom, you fix the environment in which it grows, not the flower.
Alexander den Heijer

Het prille begin

Mei 2020, hier en daar verwijderde ik kleefkruid en andere woekeraars tussen de borders met wilde vaste planten. Twee huiskatten zaten als postuurtjes bij me. Met geïnteresseerde blikken sloegen ze mijn gewriemel in de uitgedroogde aarde gade. Het was inmiddels twee volle maanden kurkdroog weer. Dergelijke extreme weerkundige situaties zijn de laatste jaren schering en inslag geworden maar toen, dat voorjaar, zette de droogte wel erg vroeg in.

Die lente was anders dan alle voorgaande. Berichten omtrent terreuraanslagen her en der in de wereld beheersten de media niet langer. Het leek wel alsof die vorm van dreiging plaats maakte voor iets heel anders. En er deed zich een bijzonder fenomeen voor: sinds half maart was er opmerkelijk veel meer zonlicht dan gewoonlijk. Er vielen al wekenlang geen contrails van lijnvliegtuigen te bespeuren, met een ongeschonden luchtruim als resultaat. Ooit luidde het credo van de vliegtuigmaatschappijen steevast: ‘Zonlicht nodig? Koop dan een ticket naar de zon!’ Of hoe een industrie met de global dimming zijn eigen bestaansrecht verzekerde (het volume luchtvaart is begin april 2020 terug gekatapulteerd naar het niveau van 1990. Bron: De Tijd).

In 1990 sneeuwde het op één november toen mijn toenmalige echtgenote en ik dit pand betrokken. De bescheiden arbeiderswoning met een gevelbreedte van zes meter bevond zich in een erbarmelijke staat. Deze renoveren zou een tienjarenplan worden. We gingen een hypothecaire lening aan met een intrest die toen nog ruim acht procent bedroeg.

Verwilderingstuin

De zestig meter diepe tuin was totaal verwaarloosd. Dit ging mijn persoonlijk project worden: de creatie van een natuurlijke verwilderingstuin. Wat mij hierin zo dreef weet ik niet precies.

Het immer uitbreidende havengebied had het landelijk karakter van mijn woonplaats erg aangetast. Misschien was het een reactie daarop? Of wilde ik een paradijselijke toestand creëren, een inspirerende schoonheid als antwoord op de  dagdagelijkse realiteit die ik toen als onvriendelijk ervoer?

Het was nodig om mezelf te verdiepen in het aanleggen en onderhouden van verwilderingstuinen want het ontbrak me aan de nodige kennis. Na talloze boeken daarover gelezen te hebben, werd ik voornamelijk geïnspireerd door de benaderingswijze van onder andere de Nederlandse landschap kunstenaar en auteur Lois le Roy (1924 – 2012) en de Britse auteur, tuin- en landschapsarchitect Thomas Stuart- Smith (1960). Met de natuur samenwerken in plaats van die te beheersen, was het uitgangspunt van Lois le Roy. Tom Smith specialiseerde zich in landschapstuinen die het natuurlijke aspect met het moderne leven combineerden. Hun eigenzinnige aanpak met betrekking tot het ontwerpen van natuurtuinen sprak me erg aan, net zoals hun achterliggende filosofie.

Voor mijn geestesoog ontvouwde er zich spontaan een ideaalbeeld van een jungletuin. Dat bestond uit een massieve houtopslag in de vorm van enkele solitaire middelgrote fruitbomen, de instellingsvoorwaarde om op termijn vruchten te kunnen plukken. Deze zouden het skelet van de tuin vormen. Pas daarna volgden de heesters en in het laatste stadium de onder beplanting. Al dan niet rankende, rijkbloeiende klimplanten bepaalden mee dat imaginaire beeld, samen met borders vol inheemse akker- en weidebloemen. Twee natuurlijke vijvers werden ook ingepland. Het eigenzinnige tuinproject inbedden in een volkse wijk, ging een avontuur worden realiseerde ik me maar voor mijn gemoedsrust was het essentieel om te kunnen leven in een inspirerende, mooie omgeving.

Een “holle weg” is een weg of pad waarvan het wegdek lager ligt dan het omliggende land. Eeuwenlang gebruik van die weg leidde tot een natuurlijk erosieproces. Naast cultuurhistorische waarden hebben holle wegen ook een belangrijke natuurwaarde want ze herbergen soms het laatste restje wilde natuur en een bijzondere biodiversiteit. Onder andere de Dijlestreek in België wordt erdoor gekenmerkt. Het gegeven inspireerde me met mijn smalle, lange, ommuurde tuin, georiënteerd op het noorden. Met een uitgesproken zonnige- en schaduwkant bood het daardoor ontstane microklimaat vergelijkbare mogelijkheden.

Beleggen loont!

Een gezond en krachtig lichaam is voor een arbeider van het allergrootste belang want daarmee moet het werk allemaal gebeuren. Maar om voor mezelf een aangenaam en comfortabel leven in te richten, was een zetje nodig van buitenaf, realiseerde ik me. Dat besef vormde de aanzet om zelf een aandelenportefeuille samen te stellen. De opbouw van de natuurtuin startte ik met een skelet bestaande uit enkele solitaire fruitbomen. In het portfolio bepaalden enkele stabiele bedrijven met een aanvaardbare volatiliteit de basisstructuur. Kwestie was om doorheen de tijd de juiste instapmomenten te vinden.

Onder deze titel wordt de aanloop naar en de samenstelling van een gediversifieerde beleggingsportefeuille met aandelen beschreven. De handelingen heb ik wel degelijk zelf uitgevoerd tijdens de eerste helft van 2020 maar als aanvulling op het reeds bestaande portfolio dat hierbij bewust buiten beschouwing wordt gelaten. Onder deze titel beginnen we dus voor de duidelijkheid met een schone lei.

2020 was een bewogen jaar. Gedurende enkele maanden vielen de opportuniteiten op de aandelenbeurzen voor het oprapen, daar een dergelijk koopproces in normale omstandigheden een veel langere tijd in beslag neemt. Dit wordt dus een verslag in de modus fast forward. Een unieke gelegenheid om de opbouw van een aandelenportefeuille onder de loep te nemen. We volgen stap voor stap het wikken en wegen bij de benadering van beleggingsopportuniteiten en de redeneringen die aan die beslissingen vooraf gingen.

Een beleggingsportefeuille opstarten en beheren is een discipline op zich. Het rendement is sterk afhankelijk van het temperament van de beheerder. De factor, tijd, de meest bepalende want het statische cash geld kan enkel positief geactiveerd worden wanneer de juiste opportuniteit zich aandient.

Risico

Een individueel denkpatroon uit zich in de manier van leven. Wanneer denkpatronen van een grote groep mensen dezelfde zijn, wordt dat zichtbaar in het straatbeeld. Het algemeen bewustzijn tekent de huidige aanblik van onze samenleving. Het uit zich in schoonheid, verfijning maar ook in lelijkheid, kuddegedrag, overconsumptie, despotisme, populisme en nog een stuk of wat van die minder fraaie “-ismes”. Een actieve belegger, geïnteresseerd in het brede wereldgebeuren met al zijn facetten, is zich hiervan bewust. De betrachting is immers om met de samenstelling van een gespreide beleggingsportfolio de globale economie te vertegenwoordigen. Zo wordt beleggen een manier van leven.

Geen enkele actie in de fysieke wereld is zonder risico. Het samenstellen van een beleggingsportfolio vormt daarop geen uitzondering. Elke onderneming is in meer of mindere mate riskant. Het proportioneel gewicht van de belegging in het portfolio hangt af van de risicofactor. Alhoewel, risico? Is dat niet vaak het gevolg van het foutief interpreteren van een aantal elementaire aspecten, afgezet tegen de economische realiteit?  Volgens mij is “conjunctuurgevoeligheid” daarom een juistere benadering bij het samenstellen van een aandelenportefeuille voor de lange termijn.

Start

We starten het portfolio met cash geld op een spaarrekening. De geldsom is hierbij niet relevant omdat we ons concentreren op het procentueel gewicht van onderlinge participaties, afhankelijk van de conjunctuurgevoeligheid. Dus het initiële bedrag in het beginstadium omvatte 100% van de portefeuille (kies bij het openen van een effectenrekening een broker die geen bewaarlonen aanrekent en met minimale transactiekosten).

In het beginstadium was het portfolio reeds onderhevig aan een reëel risico, namelijk geldontwaarding (verwaarloosbaar jaarlijkse rente – jaarlijkse inflatie = negatief jaarlijks rendement). De cash aan het werk zetten, primeerde.  Het werd uitkijken naar opportuniteiten op de financiële markten.

Euronext Brussel

Hierbij concentreerde ik me enkel op de continumarkt van Euronext Brussel om verschillende redenen: een dubbele roerende voorheffing (bronheffing in het land van herkomst van de belegging plus de 30% roerende voorheffing die verschuldigd is aan de Belgische staat) op dividenden vermijden en het administratieve gedoe om ze gedeeltelijk terug te vorderen. Ook omdat ik mijn portefeuille eenvoudig en overzichtelijk wil.

Die continumarkt omvat een honderdtal aandelen (fixingmarkten buiten beschouwing gelaten). Het zijn deelbewijzen van ondernemingen die op week- en werkdagen continu verhandeld worden. Een handvol sectoren vertegenwoordigen Euronext Brussel  waarvan biotechnologie en farma, vastgoed (gvv, gereglementeerde vastgoedvennootschappen) en aanverwante projectontwikkelingen, holdings en mono holdings, zware industrie en nutsbedrijven de belangrijkste zijn.

Beslissing tot aankoop

De beursgenoteerde bedrijven hebben een defensief of een offensief karakter met vele nuanceringen. Onder defensief verstaan we die bedrijven die het minst conjunctuur gevoelig zijn omdat hun product basisbehoeftes in de samenleving vervullen. Offensieve bedrijven surfen doorgaans mee met de conjunctuurbewegingen van de globale economie. Hun trackrecord op de beurzen kent dus een grilliger (bèta- factor) cyclisch patroon.

Elk specifiek bedrijf is – ongeacht het defensief of offensief karakter – een ander beestje. Met betrekking tot het inschatten van de koopwaardigheid worden ze dus telkens anders geïnterpreteerd. Daarbij helpt de fundamentele analyse. Dit is het wikken en wegen van de financiële boekhoudkundige gegevens aan de hand van een tiental financiële ratio’s. Menig boek is hierover al geschreven. De Beursbijbel van Pascal Paepen/Gert Bakelants en Iedereen belegger van Pierre Huylenbroeck gaan hier uitvoerig op in. Ook op www.investopedia.com vindt men uitgebreide informatie. De technische analyse vormt de laatste rechte lijn naar een eventuele aankoop van een pakket aandelen van een bepaald bedrijf. Het is een praktische benadering die vrij uniform kan worden toegepast.

Gert Wezenbeek

Volgende keer: De kracht van intuïtie!

Lees ook:
Beleggen en tuinieren, aflevering 1
Arbeider en belegger