Verkiezingsuitslagen? Die mogen je niet beletten te beleggen.

Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het eerst bedacht dat beleggen een wel erg interessante bezigheid zou kunnen zijn. Ik was alleszins nog een tiener. Pas in het voorjaar van 1988 ben ik dan beginnen te beleggen. Toen was ik 19. Maar jaren daarvoor wilde ik dus ook al beleggen. Mijn moeder raadde me dat af. Te gevaarlijk. Te moeilijk. Moeders willen nu eenmaal beschermen. In 1988 zette ik dan toch mijn eerste stappen op de beurs. Ik vermoed dat ik toen een 200.000 frank bij elkaar had gespaard. Een kleine 20.000 frank daarvan zou ik beleggen.

Alle begin is moeilijk

Beleggen, dus. Hoe doe je dat? Daarvoor moet je bij de bank zijn, toch? Alweer een hindernis. Want Marc, de kantoordirecteur van het BAC-filiaal in mijn dorp, wilde er niet van weten. “Pascal, weet je wel hoeveel de beurs van Brussel zal zakken als de socialisten de volgende verkiezingen zouden winnen?” Neen, dat wist ik niet. En dat wist die brave man allicht ook niet. Al goed dat de klant koning hoort te zijn. En dat ik koppig kan zijn. Ben ik blij dat ik heb doorgezet. Mijn eerste belegging was een feit. Ondanks het risico van een eventuele nadelige verkiezingsuitslag.

Nu zijn we ruim 32 jaar later en ik beleg nog steeds, vele verkiezingsuitslagen later. Beleggen, dat is een virus dat nooit verdwijnt. Het is ook besmettelijk. Maar helaas niet zo besmettelijk dat het iedereen aantast. De meerderheid van de mensen zal allicht nooit bewust beleggen, omdat die meerderheid bang is. En onwetend. Onbekend is onbemind. “Iedereen die ik ken heeft geld verloren met beleggen”, zei mijn kapper me nog, begin oktober. Kom ik daar al ruim 20 jaar, kent hij me nog niet. Of hij heeft toch gelijk. Een belegger verliest inderdaad geld, maar een goed belegger zal zijn verliezen uiteraard wel compenseren en winsten boeken die veel hoger zijn dan zijn verliezen. Gaat een bedrijf failliet, dan verliezen de aandelen in principe 100% van hun waarde. Gaat het goed met een bedrijf, dan kan het aandeel op termijn in principe 1.000% en meer stijgen. Alleen al met die logica in het achterhoofd zou iedereen spontaan moeten beginnen beleggen.

Calimero heerst in Vlaanderen

Maar toch belegt niet iedereen. De reden die we daar nu voor hebben is dezelfde als die van 32, 50 of 100 jaar geleden. Het zou te gevaarlijk zijn, dus. En veel te moeilijk. Onzin! Beleggen kan je leren. En wie een beetje deftig belegt neemt veel minder risico dan wie meent dat de overheid sowieso altijd goed zorg zal dragen voor ons of dat sparen op het spaarboekje genoeg zal opleveren om er het rusthuis mee te betalen. Mensen bedriegen zichzelf. Omdat ze bang zijn. En omdat ze niet beseffen hoe de wereld in elkaar zit.

Nogal wat Vlamingen hebben bovendien last van een ander virus: het calimero-virus. Als iemand het beter heeft dan jezelf, dan roep je luid, net als calimero, dat dat niet eerlijk is. Politici gaan nog een stap verder. Zij zeggen impliciet dat beleggers geen goede mensen zijn. En dat die dus moeten gestraft worden. Beleggers zijn rijk en een rijke, die moet je belasten. De menigte juicht. Omdat ze onwetend is. En jaloers. En omdat menigeen ervan uitgaat dat zij niet rijk zijn. Politici vermelden uiteraard niet dat de som van de belastingen op vermogen in ons land bijna even hoog is als de belasting op arbeid. Maar dat is dus wel het geval. En dat vermogen, dat hebben velen net opgebouwd door, na hoge belastingen op arbeid, toch nog wat opzij te zetten. Zoals het hoort. Die mensen nog eens afstraffen, dat is niet rechtvaardig. Het is ook gevaarlijk. We hebben meer beleggers nodig want anders zullen de rijen aan de OCMW’s de komende jaren en decennia nog langer worden.

Stel alles in vraag

Politici, ach. Onlangs kwamen, na de les, een paar Turkse studenten bij me langs. Ik had net wat verteld over de invloed van politiek op de sterkte of de zwakte van een munt en had daarbij het voorbeeld aangehaald van de zwakke Turkse lira. Een verhaal dat Spaarvarken Stefan Willems hier al neerschreef einde juli. Die studenten vertelden me dat president Erdogan zijn bevolking regelmatig aanspoort om lira’s vooral niet om te zetten in euro of dollar. Het zou de ‘vijand’ alleen maar helpen. Die brave Turken beseffen ook niet dat noch de VS noch de EU de vijand is van hun portefeuille, maar wel de Turkse politici en de kredieten in dollar van menig Turks bedrijf. Die hebben de lira dit jaar al 30 procent doen dalen. Het is dus niet alleen bij ons dat politici hun bevolking wat wijs maken. Dat heb je overal.

Om te verhinderen compleet moedeloos te worden van de incompetentie en de focus op korte termijn van heel wat politici is het nodig te doen wat zij niet nodig achten. Leg een reserve aan en waak over die reserve. Zorg ervoor dat je de vruchten plukt van het succes van verstandige bedrijfsleiders die veel slimmer zijn dan politici. In tegenstelling tot vele politici denken succesvolle ondernemers en managers vooruit. Ze stellen alles in vraag en gaan ervan uit dat niks evident is. In goede bedrijven is men continu bezig zichzelf in vraag te stellen. Zo’n houding lijkt mij veel correcter en veiliger dan te geloven in presidenten en andere politici die zowat dagelijks nieuwe bewijzen aanbrengen die hun onbekwaamheid in de verf zetten. Wij kunnen en moeten beter doen.