Deel één: Een ongeschoolde arbeider

In de winter van 2018 – 2019 begon ik mijn eerste indrukken onder de bovenvermelde titel op te schrijven in een afgesloten goederenloods aan de haven. Na een recente bedrijfsovername – de vijfde op rij al in amper twintig jaar – was er voor mij geen perspectief meer bij de nieuwe werkgever. Ze waren me liever kwijt dan rijk, tenminste die indruk kreeg ik na de zoveelste heftige discussie over praktische zaken met mijn baas. Daaruit trok ik eigenzinnig mijn conclusies en besloot om me terug te trekken en af te zonderen.

Bij overnames van grote bedrijven kunnen de werkomstandigheden van personeelsleden plots drastisch veranderen. Elk bedrijf heeft immers een eigen cultuur en interne keuken. Binnen de hiërarchie van mijn vorige werkgever was mijn functie door de bedrijfsstructuur gedragen. Als “arbeider kaaikuiser algemeen werk” volgde ik een strakke checklist op met betrekking tot uit te voeren onderhoudswerken op de tarmac van de haventerminal en aan de gebouwen. De nieuwe daarentegen kende geen bedrijfsstructuur. Werkopdrachten werden op een eigenzinnige, impulsieve manier waargenomen. Daarom was mijn functie ook niet langer relevant. Mijn nieuwe baas had geen oren naar mijn herhaaldelijke verzuchtingen, zoveel was duidelijk na de zoveelste ruzie.

De ongunstige situatie bracht me in een moeilijk parket. In afzondering werd ik met mezelf geconfronteerd. Er spookte van alles door mijn gefrustreerde brein en ik kreeg de indruk af te stevenen op iets wat in de psychologie als een bore-out wordt bestempeld. 

Om de tijd te doden, las ik wat financiële verslagen van bedrijven waarvan ik aandeelhouder was op een zaktablet die ik steeds bij me had. Daarbij ontdekte ik dat er een Word-applicatie stond op het scherm en tikte het aan. Op de blanco pagina schreef ik: Overleven in een welvaartsstaat. Na het lezen van een artikel over Syrische vluchtelingen en de erbarmelijke omstandigheden waar ze in moesten overleven, haalde ik spontaan “over – leven” uit elkaar. Ik wilde getuigen van een ervaring. Over hoe het is om jezelf als arbeider zonder diploma te handhaven in de onderste regionen van de arbeidsmarkt in een zogenoemde “welvaartsstaat”. Over hoe het is om in onze “papieren maatschappij” met het stigma, ongeschoold om te gaan. Niet tegenstaande ik steeds geïnteresseerd in het leven sta en stond en mezelf alles heb aangeleerd wat voor mijn persoonlijke ontwikkeling relevant is. 

Na drie wintermaanden in afzondering mijn indrukken regressief te hebben opgeschreven, gebeurde het ondenkbare. Mijn “leidinggevende” werd onverwacht door het management ontslagen en vervangen. Men merkte mijn aanwezigheid terug op. Onder de beste verstandhouding werkte ik sindsdien met de goederenbehandelaar samen en dat voor de volgende vijf jaar tot aan mijn brugpensioen in maart 2024. Het werden nog de gelukkigste beroepsjaren.

Door de ervaringen als arbeider op de werkvloer heb ik als belegger extra aandacht gekregen voor boekhoudkundige termen zoals onderliggende ebitda en capex in bedrijfsverslagen. Gedurende al die jaren heb ik immers gezien tot welke meerkosten mismanagement en verwaarlozing van bedrijfsinfrastructuur kunnen leiden. Daarom zal ik een aandeel van een bedrijf met veel personeel en een infrastructuur nooit kopen op de beurs boven de boekwaarde.

Volgende week: Werken in de dancings in de jaren 80.