Inkomensoptimalisatie voor werknemers – Deel 1

Dit is het eerste van twee delen over inkomensoptimalisatie voor werknemers. Het volgende deel zal gepubliceerd worden voor clubleden. Van deze auteur zullen, naast een reeks over nalatenschap, nog verschillende andere interessante reeksen verschijnen.

Zelf clublid worden en toegang krijgen tot alle artikels en webinars?

Hoe kleiner het verschil tussen jouw brutoloon en nettoloon, hoe beter. Ik denk niet dat er veel mensen zijn die dit anders zien. In België wordt elke euro boven de 46.440 euro (aanslagjaar 2024, inkomsten 2023) belast aan 50%. Hier komt dan nog gemeentebelasting bij. Van een hoger brutoloon hou je dus netto veel te weinig over. Door inkomensoptimalisatie kan ervoor gezorgd worden dat je netto meer overhoudt zonder dat dit jouw werkgever meer kost. 

Dit kan door gebruik te maken van extralegale voordelen. Mocht je werkgever bij een gesprek over jouw salaris niet bereid zijn om jou een (voldoende hoge) bruto loonsverhoging toe te kennen, dan kan je eens proberen om hem te overtuigen met extralegale voordelen. Dit is vaak voor beide partijen interessanter.  

Dit zijn de meest voorkomende extralegale voordelen in België. 

Maaltijdcheques 

Maaltijdcheques zijn het populairste extralegaal voordeel in België. Ongeveer 2 op 3 van de Belgische werknemers krijgt vandaag al maaltijdcheques. Deze elektronische cheques kan je gebruiken om voeding te kopen. De maximale waarde van een maaltijdcheque bedraagt 8 euro per dag. Een belangrijke voorwaarde hierbij is dat het aantal toegekende maaltijdcheques gelijk moet zijn aan het aantal dagen waarop de werknemer effectief werkt. Een ander belangrijk aandachtspunt is dat zowel werkgever als werknemer mee moeten betalen aan de maaltijdcheque. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werknemer
Een werknemer betaalt noch sociale zekerheidsbijdragen, noch inkomstenbelasting op maaltijdcheques. Als werknemer draag je minimaal 1,09 euro per maaltijdcheque bij. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever
Als werkgever betaal je maximaal 6,91 euro per maaltijdcheque. Je mag daarbij 2 euro per maaltijdcheque aftrekken als beroepskost. 

Ecocheques

Ecocheques zijn cheques waarmee je verschillende producten en diensten van ecologische aard kan kopen. Je kan als werkgever jaarlijks maximaal 250 euro ecocheques toekennen. Bij cao (collectieve arbeidsovereenkomst) nr. 98 is een bijlage gevoegd met een lijst van producten en diensten waarvoor je ecocheques kan gebruiken. 

De lijst kent vandaag vier categorieën: 

• Ecologische producten en diensten
• Duurzame mobiliteit en vrije tijd
• Hergebruik, recyclage en afvalpreventie
• Korte keten

Een leuk weetje: je kan met jouw ecocheques ook op vakantie gaan! Je kan jouw ecocheques gebruiken voor alle accommodaties met het ‘Green Key’ label.

Fiscale behandeling in hoofde van de werknemer
Als werknemer betaal je geen belastingen of sociale bijdragen op de ecocheques die je ontvangt. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever
Voor de werkgever zijn de ecocheques niet aftrekbaar. Fiscaaltechnisch is dit dus een verworpen uitgave. 

Forfaitaire onkostenvergoeding

Een forfaitaire onkostenvergoeding is een vast bedrag dat de werkgever aan de werknemer betaalt ter compensatie van bepaalde kosten die de werknemer maakt voor de uitoefening van het werk. De werkgever kan de onkosten van zijn werknemers op twee manieren compenseren: 

• Een vast forfaitair bedrag
• Op basis van de werkelijke kosten

Wanneer de werkgever de werkelijke kosten terugbetaalt, moet de werknemer een overzicht maken van alle kosten met de bijhorende bewijsstukken (facturen, bonnetjes, …). 

Een forfaitaire onkostenvergoeding is fiscaal heel interessant. Voor de werkgever is dit een aftrekbare kost. De werknemer betaalt hier geen belastingen of sociale zekerheidsbijdragen op, waardoor de bruto onkostenvergoeding gelijk is aan de netto-onkostenvergoeding. 

Let wel op: je moet als werkgever jouw forfaitaire onkostenbeleid kunnen motiveren. Je moet kunnen aantonen dat dit forfaitair bedrag bepaald werd op basis van de tabel van de RSZ, de functieomschrijving en de werkomstandigheden. 

Zo kan er bijvoorbeeld een forfaitaire onkostenvergoeding worden toegekend voor volgende kosten: 

• Kosten voor telewerk
• Internetkosten
• Parkeerkosten
• Kosten voor aankoop en onderhoud van werkkledij 
• Telefoonkosten
• …

Bonussen

Een andere interessante manier om jouw werknemers te belonen, is door gebruik te maken van bonussen. Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen verschillende soorten van bonussen, elk met een verschillend fiscaal regime. 

Loonbonus cao 90

De meest gekende bonus is de loonbonus (ook wel gekend als de niet-recurrente resultaatsgebonden premie). Dit is een manier om werknemers te belonen voor het halen van vooraf gedefinieerde, collectieve (lees: op het niveau van de onderneming) doelstellingen. 

Tot een bepaald bedrag wordt de toekenning van de loonbonus sociaal en fiscaal gunstig behandeld. In 2023 bedraagt het sociaal plafond van de loonbonus 3.948 euro. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werknemer
Voor een werknemer is de loonbonus heel interessant. De werknemer moet hier enkel sociale zekerheidsbijdragen (13,07%) op betalen. De loonbonus is vrijgesteld van andere belastingen. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever
Ook voor de werkgever is de loonbonus interessant. Aangezien de loonbonus slechts uitbetaald moet worden wanneer de onderneming bepaalde doelstellingen bereikt, kan de loonbonus uw medewerkers ook motiveren om zich extra in te zetten. 

Als werkgever betaalt u een sociale zekerheidsbijdrage van 33% op de loonbonus. De loonbonus zelf kan je fiscaal volledig aftrekken. 

Winstpremie 

Met de winstpremie kan je jouw werknemers een deel van de winst toekennen in de vorm van een bonus. Ook dit kan motiverend werken omdat jouw werknemers mee profiteren van de positieve resultaten waar ze zelf aan hebben bijgedragen. 

De toekenning van een winstpremie is dus (in tegenstelling tot de loonbonus) niet afhankelijk van het behalen van collectieve doelstellingen op het niveau van de onderneming. De enige vereiste is dat de onderneming winst gemaakt heeft tijdens het boekjaar. 

Om een winstpremie toe te kennen, volstaat het dat hiervan akte genomen wordt tijdens de algemene vergadering van de raad van bestuur van de onderneming. 

Het totaalbedrag van de winstpremie mag, bij afsluiting van het boekjaar, de limiet van 30% van de totale brutoloonmassa niet overschrijden. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werknemer
Voor de werknemer is de winstpremie onderworpen aan een sociale zekerheidsbijdrage van 13,07%. Op het saldo dient de werknemer nog 7% belasting te betalen. 

Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever
De werkgever betaalt geen sociale zekerheidsbijdragen op de winstpremie. De winstpremie is namelijk een deel van de winst en wordt bijgevolg belast in de vennootschapsbelasting. Fiscaaltechnisch is dit dus een verworpen uitgave. 

Cash bonus 

Ten slotte is het ook nog mogelijk om een gewone bonus toe te kennen. Hierop betaal je zowel sociale zekerheidsbijdragen als belastingen. 

Cijfervoorbeeld

Volgend voorbeeld toont het verschil aan tussen de verschillende soorten bonussen (bron: liantis.be)

Conclusie bonussen

Een gewone bonus wordt zwaar belast, zoveel is duidelijk. De loonbonus is fiscaal het meest interessant. 

Het nadeel aan de loonbonus is dat het administratief complexer is om deze in te voeren en dat deze beperkt is tot een maximumbedrag van 3.948 euro bruto. Je kan meer informatie vinden over de procedure tot het invoeren van een loonbonus op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. 

De winstpremie kan echter ook interessant zijn, omdat deze fiscaal nog steeds een stuk interessanter is dan een gewone cash bonus en omwille van de eenvoudige procedure. Bovendien kan je ook op een fiscaal gunstige wijze een relatief hoge winstpremie toekennen (tot 30% van de jaarlijkse brutoloonmassa).