Een les van mijn vader over hard werken versus slim werken

“Je moet niet hard werken, maar slim werken”. Die zin zei mijn vader misschien wel 1000 tot 2000 keer in mijn leven en altijd tijdens het avondeten. Waarom? Ik was als jongere de persoon die wel hard kon werken als hij wou, maar van efficiëntie en eens even stilstaan om na te denken had ik niet veel kaas van gegeten. Eerst doen en dan zien was mijn motto vaak. Later zouden we wel zien waar we zouden uitkomen. Als ik hem dan toch dankbaar ben voor iets, is het wel dat na duizenden keren herhalen, die boodschap uiteindelijk toch in mijn hoofd begon te blijven hangen.

Is hard werken efficiënt

Ik moest aan mijn vader denken toen ik op social media weer wat zelfhulpgoeroes vond die tips gaven om je inkomsten te verhogen. “Als je maar hard genoeg werkt, kom je er wel” hoor je dan vaak. Wat mijn vader zou zeggen hoef ik je niet uit te leggen. Het verschil met vroeger? 20 jaar later geef ik hem gelijk terwijl ik er vroeger wat meewarig over deed. Zeker wanneer ik die goeroes mensen het idee zie geven dat als ze maar ‘husselen’ en hard werken (tegenwoordig zeer populair in de FIRE-community) en na hun job extra karweitjes doen, dat ze het verschil maken. 

En ergens is dat deels ook zo. Door extra uren te draaien in een bijbaantje genereer je inderdaad extra inkomsten. Maar daarmee doe je, in mijn ogen, je eigen capaciteiten teniet als je een stapje verder kunt denken. Waarom? Omdat men vooral de focus legt op twee dingen, namelijk de input van:

1. Hard werk
2. Het aantal uren dat je moet werken

En dan zal alles in orde komen, nietwaar? Iedereen die hard werkt en vooral veel uren klopt, verdient automatisch een hogere vergoeding. En daarmee is de kous af.

Waarom ik geen waarde hecht aan tijd

Wel, dat is helaas niet de realiteit op deze planeet. Ik ben akkoord dat de kansen toenemen dat iemand die hard werkt meer inkomen zal genereren, maar de relatie tussen hard/moeilijk werk en er een hogere vergoeding voor krijgen is gewoon onjuist en geen natuurwet. Ik ken genoeg mensen in mijn leven die dag in dag uit iedere dag hard werken, om 4 uur in de ochtend opstaan om in alle vroegte naar de bouw te vertrekken of jaren zichzelf opofferen. En was het het waard? Wel, dat hangt ervan af hoe je het bekijkt. 

Laat ons eerst focussen op West-Europa. Als ik de vergelijking maak met mensen in zware jobs of mensen in een kantoorjob die hun 8 uur per dag kloppen in veel minder belastende jobs, zie je vaak dat er geen relatie hoeft te zijn tussen hard werk en een hogere vergoeding. Dit komt deels door het loonverschil, dat vaak niet zo groot is, maar ook door het belastingsysteem dat de netto vergoedingen van iedereen dicht bij elkaar houdt. Ontvang je 50% meer brutoloon dan iemand anders? Dan zal netto dat eerder 25%-30% meer zijn als je de nettolonen begint te vergelijken van een arbeider die € 3.000 of € 4.500 krijgt per maand of € 4.000 in vergelijking met € 6.000. Maar voor dat verschil moet je dan wel iedere dag in moeilijke en stresserende omstandigheden werken.

Het was een les die ik leerde toen ik nog als interimmer werkte in de glasrecyclage fabriek Maltha in Lommel. Ik moest er dagelijks de machines schoonmaken en constant oordoppen en mondmaskers dragen waarbij het fijnstof zelfs door mijn masker kwam aan het einde van mijn shift en het stof vanbinnen bleef plakken. Respect voor de mensen die daar werken, maar na de lonen vergeleken te hebben als interimmer kan ik zeggen dat het werk de verloning niet waard was met andere plaatsen waar ik in de vakanties wat ging bijklussen. Iets wat in die tijd veel interimmers opmerkten. Ze bleven nooit lang.

Nee, er kan een relatie zijn tussen hard werk en een inkomen, maar dat hoeft zeker niet zo te zijn. Ik focus meer op de lessen van mijn vader. En dat is dat je niet moet focussen op of je hard werkt of het aantal uren dat je ergens insteekt, maar wel op de waarde die je genereert als persoon. Oftewel.

Time invested ≠ value generated

Wil je je inkomsten fors verhogen? Dan is de truc niet om jezelf kapot te werken, maar om te denken hoe je in weinig tijd zoveel mogelijk waarde kunt genereren. En dan komen we ineens bij die tweede factor, namelijk lange uren kloppen. Degenen die nog denken in een op tijd gebaseerde vergoeding, zitten vaak vast in het denkpatroon van het werknemersmodel waarbij je betaling afhangt van de tijd die je besteedt. Puur zelfbedrog, want het is niet dat iemand 40 uur achter een bureau zit, dat hij ook efficiënt is. Sommigen kunnen op één dag iets doen waar anderen een week of twee voor nodig hebben. De meeste onder ons worden echter niet betaald op die manier waardoor we vooral denken in tijdsinvestering en niet in waarde die we toevoegen.

Maar wil je weten hoe je efficiënt je loon kunt verhogen?

Dan moet je niet denken in hard werk, niet denken in tijd die je spendeert, maar wel denken in termen van ‘waarde’ die je toevoegt in combinatie met opkomen voor jezelf. Zorg dat jij kwaliteiten hebt die je omgeving echt nodig heeft en die zeldzaam zijn. Je kan je inkomen inderdaad verhogen door hard te werken en meer tijd te spenderen in je job, maar dat is niet de meest efficiënte manier. Je hebt immers maar één lichaam en op een gegeven moment raak je aan de limieten van wat mogelijk is of moet je constant werken om een mooie vergoeding te krijgen. Je kan gaan voor een leven als workaholic. Maar hoe zonde is dat van je beperkte tijd op deze planeet? Als ik dan toch mag kiezen, ben ik liever efficiënt (liefst in jobs die ik graag doe), waarbij ik ook mijn tijd terugclaim als mijn vergoeding.

En dan zijn er meerdere manieren om dit te verkrijgen. Ofwel zoek je naar werk waarbij de waarde die de maatschappij erop plakt hoog is. Ofwel kan je kiezen om extra te werken en je limieten op te zoeken. Maar de echte truc is wanneer je ambitieus bent, om manieren te zoeken om je eigen beperkingen te overstijgen. 

Hoe ik dat doe? Volledig mijn tijd investeren in businessmodellen die je kunt opschalen. “Hoe kan ik een dienst verlenen en in dezelfde tijd meer mensen bereiken dan voorheen / meer waarde creëren” is bij mij altijd de hoofdvraag. Kan ik dit niet? Dan begin ik zelfs niet eens aan een job tenzij de vergoeding per uur die ik investeer aantrekkelijk is of er andere voordelen zijn. Dat principe zit echt diep in mij verankerd.

En wat ook? Dat je soms niet moet vergeten om te genieten. Op een bepaald moment in je leven kom je op het punt dat bij nieuwe jobs of taken de negatieve kanten de positieve overtreffen. Dan is geld geen motivatie meer, maar wel je impact op de maatschappij, de impact op je omgeving of gewoon het plezier dat je eruit haalt. Geeft een bepaalde kans vooral nadelen (een grote tijdsinvestering, stress en weinig aspecten die positief zijn voor je huidige leven?). Dan MOET je gewoon nee zeggen. Werk slim en niet hard. Die les van mijn vader zou ik willen schrijven in alle zelfhulpboeken. En focus op waarde in plaats van husselen. De beloning volgt later wel.