ETF kopen? Hou dan rekening met de fiscus!

Fiscale aandachtspunten bij Exchange Traded Funds (ETF’s)

In deze fondsenrubriek bij Spaarvarkens.be hebben we al meermaals gemopperd over de kostprijs van vele klassieke fondsen.  We hebben het dan over de lopende kosten (uitgedrukt in een percentage als Total Expense Ratio of TER) die jaarlijks van je beleggingen in je fonds worden afgenomen. Gelukkig bestaan er ook goedkopere fondsenklassen, met een TER onder de 1%, alsook goedkopere fondsenvormen, zoals ETF’s.  ETF’s hebben overwegend een passief beheer. Ze volgen met andere woorden gewoon een bepaalde index. Dit passief beheer brengt een lage beheerskost met zich mee en net die beheerskost is de belangrijkste component van de TER. De TER van een ETF zit daarom vaak maar aan een niveau van circa 0,2%.

Een ETF  koop je op de beurs, net als een aandeel. Meestal is dat een buitenlandse beurs. De dag van vandaag doe je de aankoop het goedkoopst via een online broker. In plaats van instapkosten, die je bank nog aanrekent voor klassieke fondsen, betaal je op die manier bij de aankoop van een ETF een makelaarsloon. In de regel is dat makelaarsloon veel lager dan de instapkosten bij klassieke fondsen. Dat makelaarsloon betaal je ook bij verkoop van de ETF – net zoals bij aandelen. En ook al moet je meestal geen verkoopkosten betalen als je klassieke fondsen verkoopt via je bank, dan nog zijn de totale verhandelingskosten van een ETF lager dan die van een klassiek fonds.

Tot zover zijn de meeste beleggers wel mee. Maar van de fiscale aspecten van ETF’s weet men doorgaans veel te weinig. De fiscaliteit is dan ook complexer dan die van aandelen. Die aspecten zijn belangrijk en verdienen je aandacht. In dit artikel overlopen we de belangrijkste aandachtspunten.

1. De Belgische beurstaks bij aan- en verkoop van ETF’s

Er zijn in principe dus zes mogelijke situaties. In de praktijk zal je evenwel zelden onder het regime van 0,35 % beurstaks vallen. De reden? Niet-Europese ETF’s stellen meestal geen Essentiële Beleggersinformatie (KIID) ter beschikking. Je kan ze hier dus niet kopen. Voor andere ETF’s moet je wel goed letten op de beurstaks die van toepassing is, vooral dan bij kapitalisatiedeelbewijzen.  Weet ook dat niet alle tussenpersonen hetzelfde tarief van beurstaks toepassen voor sommige van die ETF’s, een probleem dat ook reeds werd aangekaart door De Tijd en Test Aankoop.

• Tip van Spaarvarkens.be: let vooral op met de hoge beurstaks van 1,32%. Vooraleer je je order valideert krijg je bij je online broker eerst de afrekening van een beoogd order te zien. Check dan de beurstaks die zou worden aangerekend. Is de 1,32% van toepassing? Zoek dan een goedkoper alternatief binnen dezelfde beleggingscategorie. Het aanbod van ETF is binnen de meeste beleggingscategorieen is immers meer dan voldoende. Of overweeg toch de distributievariant van de beoogde ETF. Meestal zal die variant bestaan.

2. Buitenlandse beurstaks

Naast de Belgische beurstaks kunnen op sommige beurzen extra heffingen van toepassing zijn. Een bekend voorbeeld is de zogenaamde ‘stamp duty’ op de Londense beurs. Deze bedraagt 0,5% bij de aankoop van aandelen. Bij verkoop rekent men in Londen geen taks aan. De stamp duty op de Londense beurs is niet van toepassing op ETF’s die je daar koopt, maar er zijn gevallen bekend van onterechte aanrekening door de broker.

• Tip van Spaarvarkens.be: controleer ook eerst de afrekening van een beoogd order op eventuele buitenlandse taksen.

3. Buitenlandse Roerende Voorheffing van distributie-ETF’s

Zoals bij buitenlandse aandelen kan ook bij ETF’s een extra dividendbelasting opduiken.  Dit hangt af van het land waar de ETF als vennootschap is opgericht. Meestal zullen dezelfde regels van inhouding spelen als voor aandelen van dat land.

• Tip van Spaarvarkens.be: een groot deel van de ETF’s hebben een Ierse of Luxemburgse domicilie. Je merkt het aan de ISIN-code die begint met IE of LU. Dan is enkel de Belgische RV van 30% van toepassing op dividenden.  Bij distributie-ETF’s uit andere landen moet je je dus informeren over een eventuele extra dividendbelasting.  Bij Franse ETF’s (isin-code met FR) is dit onder andere het geval.

4. Reynderstaks (meerwaardebelasting op fondsen)

Deze taks beoogt een belasting op het inkomen uit het vastrentend gedeelte van een fonds. Ze is ook van toepassing op fondsen onder de vorm van ETF.  Maar ook hier zal je bij aankoop – zoals bij vele klassieke fondsen – overwegend in het duister tasten over de toepasselijkheid van de taks en over de indicatieve grootte van het belastbaar gedeelte bij de realisatie van een eventuele meerwaarde.  Noch in de Essentiële Beleggersinformatie, noch in de eventuele productfiche (voor Belgische beleggers) zal je namelijk veel info vinden hieromtrent,  alle transparantieprincipes ten spijt.

Bij een zuivere aandelen-ETF kan u er wel van uitgaan dat de taks niet speelt. Bij een zuivere obligatie-ETF kan u er van uitgaan dat de volledige meerwaarde onderworpen zal zijn.  Bij andere soorten ETF’s kan de heffing arbitrair zijn en is enige behoedzaamheid aangewezen. Immers, als de activaverdeling van een fonds niet gekend is mag de hele meerwaarde worden belast. Dit gebeurt helaas veel vaker dan je zou denken.

• Tips van Spaarvarkens.be:

– Vermijd gemengde ETF’s. Ze zijn trouwens niet zo dik gezaaid. Zie ook ons artikel https://spaarvarkens.be/let-op-met-de-populaire-gemengde-profielfondsen-waarschuwt-geert-junius

-Controleer bij verkoop van een ETF goed de afrekening. Fouten op het vlak van de Reynderstaks komen namelijk veel voor.

– Hou de aankoopborderellen van je ETF’s goed bij. Transfereer nooit een ETF naar een andere instelling zonder dat u de oorspronkelijke aankoopborderellen mede overmaakt.

Geert Junius