Wat men je niet vertelt wanneer je duurzaam wilt beleggen

“Stefan, ik wil mijn geld goed beleggen en een mooi rendement behalen. Maar ook wil ik een positieve impact hebben op de wereld en duurzaam beleggen. Welk fonds moet ik kopen?” Die vraag stelde een jongere me deze zaterdag toen ik voor het eerst in zeven maanden nog eens in Vlaanderen was om het trouwfeest van een vriendin bij te wonen. Een vraag waar ik blij van word, want jongeren van mijn generatie zijn wel degelijk bezig met duurzaamheid waarbij ze de wereld mooier willen achterlaten dan ze hem hebben gekregen.

Maar toch is het belangrijk om ‘de talk’ te hebben over duurzaamheid en wat misverstanden uit de wereld te halen. En dan vooral de misconceptie dat wanneer je groen belegt, je ook meteen een groene impact hebt op de wereld. Een onderwerp dat ik niet graag behandel omdat ik jongeren niet wil afschrikken, maar wel belangrijk vind omdat niemand gebaat is bij het in stand houden van foute ideeën. Het idee is immers simpel: door te investeren in bedrijven die zich inzetten voor milieuvriendelijke praktijken, steun je een betere toekomst. Maar de realiteit is vaak anders en dat komt, omdat bijna niemand mensen het verschil leert tussen een ‘primaire’ en ‘secundaire’ markt op de beurs.

De beperkte impact van de secundaire markt

Laat ons eerst eens kijken naar wat er gebeurt wanneer je duurzame aandelen koopt op de beurs. Wanneer je een aandeel koopt via je brokerapp, koop je dat aandeel bijna altijd van een andere belegger en niet van het bedrijf zelf. Het is essentieel om te beseffen dat bedrijven ooit geld hebben opgehaald op de beurs en in ruil aandelen hebben uitgegeven. Eigenlijk zijn aandelen die je koopt daardoor vaak zogenaamde ‘tweedehandsaandelen’ wat we de secundaire markt noemen. De handel op de beurs verloopt dus via de zogenaamde secundaire markt en is ook van toepassing wanneer je ‘groene’ en ‘duurzame’ aandelen koopt. In deze secundaire markt verandert het geld simpelweg van eigenaar: jouw aankoop helpt een andere belegger om winst te realiseren, maar draagt niet direct bij aan de financiering van het bedrijf waarin je investeert.

Hetzelfde geldt voor obligaties die je koopt nadat deze al zijn uitgegeven. Je geld gaat naar de vorige eigenaar van de obligatie, maar niet naar het bedrijf dat de obligatie oorspronkelijk heeft uitgegeven.

Echte impact bekom je via kapitaalverhogingen en nieuwe obligatie-uitgiftes

Wil je echt een verschil maken met je beleggingen? Dan moet je deelnemen aan een kapitaalverhoging of intekenen op een nieuwe obligatie-uitgifte. Bij een kapitaalverhoging geeft een bedrijf nieuwe aandelen uit om kapitaal aan te trekken voor groei, innovatie of duurzame projecten. Door in te tekenen op deze nieuwe aandelen, geef je direct geld aan het bedrijf wat hen in staat stelt om hun duurzame initiatieven te financieren.

Hetzelfde geldt trouwens voor obligaties. Wanneer een bedrijf nieuwe obligaties uitgeeft, leent het bedrijf geld van obligatiehouders. Door te investeren in nieuwe obligaties, geef je het bedrijf de middelen om te investeren in groene en duurzame projecten. Dit is waar je echt invloed kunt uitoefenen op de bedrijfsactiviteiten en bij kunt dragen aan een positieve verandering. Maar opnieuw: dat is enkel zo wanneer een bedrijf nieuwe obligaties plaatst. Koop je een obligatie die al bestaat? Dan koop je weer op de secundaire markt en transfereer je gewoon geld naar een andere belegger.

De misvatting van de secundaire markt

En daar wringt het schoentje. Mensen die pas beginnen beleggen, denken dat door het kopen van groene en duurzame aandelen op de secundaire markt, ze bijdragen aan de groei en het succes van milieuvriendelijke bedrijven. In werkelijkheid heeft deze transactie weinig directe impact op het bedrijf zelf. Het enige wat je doet, is de vraag en het aanbod van het aandeel beïnvloeden, wat de aandelenprijs kan verhogen, maar dit betekent niet dat het bedrijf extra kapitaal ontvangt voor duurzame investeringen.

Je kan nog argumenteren dat de vraag naar een aandeel het makkelijker maakt om later een kapitaalverhoging te doen, maar die impact is eerder beperkt. De grootste factor voor het succes van een kapitaalverhoging is of beleggers hun kapitaal kunnen terugkrijgen en zelfs winst maken. Weinig beleggers zullen investeren in een bedrijf als de vooruitzichten er slecht uitzien. En ook bij groene investeringen verwachten beleggers vaak rendement.

Hoe dan echt een positieve impact hebben?

Om echt een positieve impact te hebben met je beleggingen, betekent het dus dat je je moet richten op beleggingen die direct bijdragen aan de financiering van duurzame projecten. Zoek naar mogelijkheden om deel te nemen aan kapitaalverhogingen of nieuwe obligatie-uitgiftes van bedrijven die een sterke focus hebben op duurzaamheid en milieuvriendelijke praktijken. De waarheid is dat er vaak niet veel projecten zijn en dat ze moeilijk te vinden zijn.

Zelf ben ik meer van de oude stempel waarbij ik eerder via projecten buiten de beurs impact wil hebben. Zo doneerde ik in het verleden al aan initiatieven zoals “The Ocean Cleanup” (al zijn er anno 2024 in mijn ogen betere initiatieven waarbij ik het vertrouwen in het project wat verloren ben) of initiatieven waarbij ik langs de rivieren ging om afval op te halen. Dan heb je meteen een directe impact! Maar met je geld op de beurs is dit veel minder.

Wel beleg ik niet in bedrijven waar ik ethisch problemen mee heb zoals alcoholproducenten (de grote winst komt van een kleine groep alcoholverslaafden) en sigarettenbedrijven. In fossiele brandstoffen investeer ik dan weer wel omdat ik daar vooral oog heb voor de welvaart die het brengt in armere delen van de wereld en de waarheid is dat we nog decennia niet zonder kunnen en deze nodig hebben om de transitie te kunnen maken.

Dat wil trouwens niet zeggen dat je als signaal niet kunt overwegen om betrokken te raken bij zogenaamde impact investing fondsen die specifiek zijn ontworpen om kapitaal te verstrekken aan duurzame projecten en bedrijven. Maar opnieuw: vaak beleggen deze fondsen dan weer op de secundaire markt waardoor ik ze nooit zal aanraden voor mensen die impact willen hebben. Zeker voor mensen die willen dat hun kapitaal effectief wordt gebruikt om een positieve milieu- en sociale impact te creëren, moet ik eerlijk zijn dat je ofwel moet kijken naar kapitaalverhogingen en nieuwe obligatie-uitgiftes, of nadien best denkt aan kleine donaties. Althans, dat is mijn visie op dit vraagstuk.

Samengevat

Hoewel het investeren in groene en duurzame aandelen een nobele intentie heeft, is de werkelijke impact vaak beperkt wanneer je handelt op de secundaire markt. Om echt een verschil te maken, is het essentieel om deel te nemen aan kapitaalverhogingen en nieuwe obligatie-uitgiftes. Alleen dan kan je geld direct bijdragen aan de financiering van duurzame initiatieven en een positieve verandering teweegbrengen. Door bewuster te beleggen en actief betrokken te raken bij duurzame investeringsmogelijkheden, kun je daadwerkelijk een impact hebben en bijdragen aan een betere wereld. En dan is het aan ons om mensen daarin te onderwijzen, al komt de eerste stap van mensen die bezig zijn met duurzaam beleggen en manieren zoeken om hun steentje bij te dragen. Merci Tina om deze vraag te stellen. Ik hoop dat ik met mijn antwoord jou en andere jongeren kan helpen om beter te beleggen.