Leve moeder!

15 augustus. Is het vandaag moederdag? “Alleen in de provincie Antwerpen”, hoor ik u al denken. Eigenlijk is het alle dagen moederdag. Moeders zijn alle dagen nodig. We beseffen dat te weinig. “Wees blij dat je nog een moeder hebt”, hoor ik Hilde nog zeggen. De Hasseltse die lang geleden haar heimat ruilde voor Parijs zei dit telkens wanneer iemand in de chatgroep van de “Vlam” een klaagzang opzette. De “Vlam”, dat is de naam van een groepje van Vlamingen die lang in het buitenland verbleven of er nu nog wonen. “Klaag toch niet. Wees blij dat je ze nog hebt.”

Op Paaszaterdag 2014 hebben we mijn moeder begraven. Een week voordien, op Palmzondag, is ze gestorven. Vier maanden na de diagnose van pancreaskanker. Haar hele leven heeft ze zich opgeofferd voor anderen, zoals menig moeder nu eenmaal pleegt te doen. Op het eind had ze zelf hulp nodig, maar die kon niemand bieden. Pancreaskanker kent nu eenmaal meestal nog een fatale afloop.

“Je zal begrijpen dat we niet onmiddellijk een behandeling kunnen opstarten”, zei de dokter nog, toen ze mijn moeder vertelde dat ze voor altijd 70 zou blijven. “Je weet wel, met die feestdagen in het verschiet.” Pardon? Wat zegt die dokter nu? Feestdagen? Binnenkort zou het Kerstmis zijn en dan Nieuwjaar. Dat wel, maar feestdagen? Ik moest er onlangs nog aan denken. Op 21 juli. Toen wensten nogal wat politici op de sociale media iedereen in ons land een prettige feestdag toe. Een prettige feestdag? Valt er iets te vieren in dit land?

Zet je moeder in de bloemetjes

Vandaag is het moederdag. Zet je moeder in de bloemen als je dat nog kan. Moeders hebben het niet gemakkelijk. Ze verdienen een bonus maar zullen die nooit krijgen. Wanneer mijn moeder bijna 30 is en met mijn vader naar de bank stapt voor een hypotheeklening, wordt die botweg geweigerd. De bank acht het risico veel te groot.

Maar ze geeft niet op. Mijn vader ook niet. Ook niet na een paar andere grote tegenslagen. Veel geld is er niet ten huize van, maar wat binnenkomt wordt goed beheerd. Zo zal niemand in het gezin ooit iets tekort komen. Nooit met een lege brooddoos naar school gestuurd. Een echte moeder zou nog liever de hongerdood sterven.

Wie heeft luxe nodig met een topmoeder?

Dat er geen luxe is, geen enkele vakantie in het buitenland, geen restaurantbezoek. Het valt niet eens op. Ik heb er nooit last van gehad. Want thuis is het goed. Alle groenten op tafel komen uit eigen tuin. Toen was het noodzaak, tegenwoordig is dat chic want alleen de beste sterrenrestaurants kunnen zich een moestuin veroorloven.

Het eigen huis zal er toch komen, al heeft het bloed, zweet en tranen gekost. En oh ironie, de bank die destijds de lening weigerde lag 10 jaar geleden zelf aan het infuus. Het bleek uiteindelijk een bad bank. Bankiers maken nu eenmaal inschattingsfouten, moeders niet.

Mijn moeder las zelden boeken. Ze had altijd wel iets beters te doen. Op haar ziekenbed leest ze toch Krista Bracke’s “Mijn leven op stelten”. Haar reactie, ook weer typerend; “die moeder heeft ocharme veel meegemaakt”.

Doctor noch doctorandus. Een opvoeding met veel gezond verstand en enkele jaren in de huishoudschool volstaan om te weten wat goed is en wat fout. Zag ze onrecht, dan hield ze zich niet in. Charlatans en andere bedriegers die misbruik probeerden te maken van de goedheid en de naïviteit van mensen, kregen van haar de volle laag. Die houding mag dan al niet erg diplomatisch zijn, daar stoorde ze zich niet aan. Het leverde haar ook een paar pesterijen op. Maar ze hield er vooral  onvoorwaardelijke vriendschap aan over. Je bent echt of niet.

Vandaag is het moederdag. Moeders zijn een klasse apart. En toch koesteren we hen te weinig. Ze vallen nauwelijks op. Staan ze niet te veel in de schaduw? Menige wereldbrand en kredietcrisis hadden ongetwijfeld vermeden kunnen worden als zorgzame moeders het wat meer voor het zeggen zouden hebben. Laat hen waken over ’s lands centen en toekomst. Hun spaarzaamheid en behoedzaamheid, hun bezorgdheid om eigen en andermans kroost is doorgaans groot. Maar zoiets is allicht veel te simpel voor een verkiezingsaffiche, Twitter of een praatprogramma. En dus maken we er maar een puinhoop van. We zullen later wel opruimen, mama. We willen spelen.