Is pensioensparen als student of pas afgestudeerde een goed idee?

Is pensioensparen als student of pas afgestudeerde een goed idee?

Al is het op de schoolbanken, via ouders of vrienden op de één of andere manier kom je als student in aanraking met het belang van sparen voor jouw pensioen. De bekendste vorm waaronder mensen zelf een centje aan de kant zetten voor hun pensioen is via fiscaal vriendelijk pensioensparen. Dat is interessant omdat je dan in aanmerking kan komen voor een belastingvermindering. En minder belastingen betalen, willen we allemaal! Toch zal je hier als student en als pas afgestudeerde niet altijd recht op hebben. Ik leg je graag uit waarom. 

Niet genoeg geld voor jouw toekomstig pensioen 

Pensioensparen is één van de vormen waarmee je een centje kan sparen voor jouw oude dag. Wellicht lijkt dit nu nog een ver-van-mijn-bedshow maar toch kan je je hier al best over informeren. Door de grote vergrijzing (lees ouder wordende bevolking) komt het wettelijk pensioen namelijk in het gedrang. Dat wettelijk pensioen is het pensioen dat je ontvangt van zodra je 65 jaar bent en voldoet aan een aantal voorwaarden. De actieve beroepsbevolking (lees de mensen die nu aan het werk zijn en nog geen 65 zijn) financiert vandaag de pensioenen. Enkel is het al een aantal jaren duidelijk dat het aantal gepensioneerden binnenkort hoger zal zijn dan het aantal mensen die aan het werk zijn. Dat is een groot probleem aangezien de niet-gepensioneerden zorgen dat de pensioenen betaald kunnen worden. Concreet houdt de werkgever een deel van jouw loon af om door te storten naar de overheid. Om te voorkomen dat de gepensioneerden te weinig geld hebben om mee rond te komen, stimuleert de overheid zowel jou als jouw (toekomstige) werkgever om extra inspanningen te doen om een mooi pensioen te bekomen op 67-jarige leeftijd. De inspanning die je zelf kan doen, heet pensioensparen. Werkgevers kunnen ook extra voor jou sparen via het zogenaamd aanvullend pensioen.

Wat houdt pensioensparen in? 

Nu het al duidelijk is waarom pensioensparen belangrijk is, licht ik graag toe hoe pensioensparen praktisch werkt. Je zal hierbij de keuze krijgen tussen pensioensparen via tak 21 of tak 23. Die tak 21 houdt een vaste rente in die je zal krijgen op het bedrag dat je stort. Wanneer je 100 euro stort, zal je bijvoorbeeld 1% rente ontvangen. De rente die je op een tak 21 product krijgt, is tegenwoordig niet hoog, zeker met als de kosten in mindering worden gebracht van het rendement. De kosten kunnen makkelijk oplopen tot 5% en meer. Onderaan de streep is het behaalde rendement tegenwoordig dus negatief.

Toch hoeft het rendement op jouw gespaarde pensioencenten niet negatief te zijn.  Door te kiezen voor een tak 23, kies je voor een belegging op de beurs. Hierdoor ligt het gemiddelde rendement een stuk hoger. Voor het pensioenfonds van ING, dat Star Fund heet, komt het jaarlijks rendement sinds 1987 op 6,24% uit. Dit rendement houdt geen rekening met instap-en uitstapkosten. De instapkosten voor het fonds bedragen 3%. Dit betekent wanneer je 1000 euro in het pensioenfonds stort, hiervan slechts 970 euro naar jouw belegging gaat. De overige 30 euro gaat naar de bank als vergoeding voor het beheer van het fonds. De jaarlijkse beheerskosten komen er op 1,16%. De jaarlijkse kosten zal je dus meermaals betalen waardoor deze een grotere impact hebben dan de instapkosten. Desalniettemin blijft het wel zo dat elke kost van je rendement af gaat. Het loont dus om te vergelijken.

De kosten die banken aanrekenen voor hun pensioenfondsen kunnen dus verschillen. Zo rekent Argenta geen instapkosten aan, maar wel een beheerskost van 1,33 %. Deze kost wordt ingehouden van de koers van het fonds. De kost zal dus niet rechtstreeks van jouw bankrekening gaan. De bank behaalt een gemiddeld rendement van 4,90 % sinds de oprichting in 1999.

Alhoewel de rendementen bij pensioenfondsen doorgaans hoger zijn, is de opbrengst ervan niet gegarandeerd. Als belegger ben je immers onderhevig aan de grillen van de beurs. Al hoeft dit je helemaal geen angst in te boezemen. Beurzen zijn dusver elke crisis doorgekomen. Wie tegenwoordig niet aan beleggen doet, is de pineut. Door het leven dat duurder wordt, verliest geld immers zijn koopkracht. Vandaag kan je bijvoorbeeld een brood kopen voor 2,5 euro terwijl dat volgend jaar al kan oplopen tot 2,9 euro. Het is daarom belangrijk dat jouw centen mee in waarde stijgen om het duurdere wordende leven te kunnen blijven betalen.

Het geld dat je belegt in pensioenspaarproducten, kan je niet zomaar afhalen. In principe zit het geld dus vast tot je de leeftijd van 65 jaar bereikt. Wie echt zijn geld vroeger wil, betaalt zeer hoge kosten. Dit laatste is dus ook absoluut af te raden. Beleg dus enkel met centen die je kan missen voor een hele lange tijd!

990 euro of 1270 euro storten?

Wanneer je hebt besloten onder welke vorm je wil gaan pensioensparen, zal jouw bank vragen naar welk bedrag je wenst te beleggen. Hierbij heb je de keuze tussen 990 euro en 1270 euro.  Op 990 euro zal je 30% belastingvermindering krijgen, wat neerkomt op 297 euro. Betaal je dus 1000 euro aan belastingen tijdens het jaar waarin je de storting doet, dan zal 297 euro in mindering worden gebracht van de te betalen belasting. Hierdoor zal je eindbelasting dus 703 euro bedragen in plaats van 1000 euro.

Daarnaast kan je ook kiezen om een bedrag hoger dan 990 euro te storten met een maximum van 1270 euro. De belastingvermindering op deze som bedraagt 25%. Wanneer je dus kiest om 1270 euro te storten, zal je 317,15 euro belastingkorting krijgen.

Het merendeel van de Belgen kiest voor 990 euro. Als je kiest voor het hogere bedrag moet je dit bij de meeste banken expliciet vermelden. Let hier dus zeker op!

Hoe kan ik aan pensioensparen doen? 

Pensioensparen is een product dat je dient aan te kopen via jouw bank. Echter is het ook perfect mogelijk om pensioensparen op te starten bij een niet-huisbank. Heb je bijvoorbeeld jouw rekeningen bij KBC, maar wil je aan pensioensparen doen bij Argenta? Dat kan. Informeer vooral bij de bank van jouw keuze!

Niet altijd recht op belastingvermindering 

In tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, heb je niet altijd recht op een belastingvermindering als je aan pensioensparen doet. Je hebt er enkel recht op als je ook effectief belastingen verschuldigd bent. En dat is waar het schoentje vaak knelt bij studenten en pas afgestudeerden. Bij de berekening van de belastingen heb je namelijk recht op een belastingvrije som. In mensentaal betekent dit wanneer jouw inkomsten op jaarbasis lager zijn dan 9.050 euro je géén belastingen moet betalen.  Zelf waren mijn inkomsten als student tussen de 300 euro en 500 euro op maandbasis. Dat impliceert dat ik op jaarbasis een inkomen had dat schommelde tussen de 3600 euro en 6000 euro. Dit bedrag komt dus lager uit dan de belastingvrije som waardoor ik geen belastingen moest betalen. Wanneer ik dan tijdens die periode 990 euro in een pensioenfonds zou storten, heb ik daarom géén recht op 297 euro belastingvermindering.

Ook als pas afgestudeerde begin je vaak maar te werken vanaf september in het jaar dat je bent afgestudeerd. Voor dat jaar werk je dus slechts 6 maanden en liggen de inkomsten een stuk lager in vergelijking met wie 12 maanden gewerkt heeft. Zeker omdat je ook nog een bepaald percentage beroepskosten mag aftrekken waardoor het bedrag waarop de belasting berekend wordt vaak lager uitkomt dan de belastingvrije som. Hierdoor heb je dus ook géén recht op een belastingvermindering.

Is pensioensparen dan verloren moeite? 

Wil dit dan zeggen dat pensioensparen verloren moeite is? Zeker niet! De betaalbaarheid van de pensioenen zal door de vergrijzing van de bevolking geen evidentie blijven. Daarom doe je er goed aan om zelf al de nodige inspanningen te doen om een pensioenpotje op te bouwen. Omwille van de dure kosten die gepaard gaan met pensioensparen  en de belastingvermindering waar je geen gebruik kan van maken , ben je als student of pas afgestudeerde echter beter af met zelf te investeren in brede indexfondsen. Dat kan je goedkoop zelf doen via Degiro waar je maandelijks gratis in een aantal ETF’s kan beleggen of via een Belgische partij genaamd Curvo waar je tegen lage kosten al vanaf 50 euro per maand een automatisch beleggingsplan kan opzetten. Bij dat laatste hoef je zelf niet jouw beleggingen te kiezen en heb je er niet veel omkijken naar. Bij het kiezen van een partij waarbij je wil gaan beleggen, moet je goed letten op de kosten. Brokers zoals Bolero en Saxo Bank zijn pas interessant wanneer je direct 2500 euro kan inleggen. Onthoud: alles wat je betaalt van kosten, verlies je aan rendement en heeft een directe impact op de hoogte van jouw gespaarde pensioenpot!