Geen vermogenswinstbelasting, maar wel een vermogenskadaster?

Vivaldi  zou vermogens niet extra belasten, maar de Belgische burger blijft op zijn hoede

Zal ik tegen mijn pensioen nog met cash kunnen betalen? Deze vraag stel ik mezelf nu politici meer en meer de strijd tegen cash lijken aan te binden. Zo laten de liberalen die in het bestuur van Rotterdam zitten, vandaag weten dat men cashbetalingen wil limiteren tot 2.000 euro in de Nederlandse havenstad. Inwoners die betrapt worden met meer dan 2.000 euro cash op zak, mogen dit meteen inleveren en krijgen ook nog eens een boete die kan oplopen tot 2.500 euro.

Nu al limiet van 1.000 euro op cashbetalingen in Frankrijk

Overheden zetten al langer in op de strijd tegen cash. Sinds in België cashbetalingen gelimiteerd werden tot 3.000 euro wanneer je iets koopt bij handelaren, is het steeds moeilijker geworden om met cash te betalen. Zo heeft Frankrijk nu al een betalingslimiet van 1.000 euro op contante betalingen terwijl ook elders in de wereld er meer en meer limieten komen. De overheid geeft als reden dat cash het betalingsmiddel bij uitstek is in de criminele wereld, wat trouwens klopt. Zeker in de drugswereld gaan miljoenen euro’s en dollars aan cash rond waardoor overheden er alles aan willen doen om deze bron van financiering droog te leggen.

Banken zien cash liever verdwijnen

En dan hebben we het nog niet over de andere partijen zoals banken die liever cashgeld volledig zien verdwijnen. Het voorzien van bankbiljetten en munten voor de miljoenen inwoners in dit land kost banken immers een klein fortuin, terwijl banken veel liever hebben dat alle betalingen digitaal via hun platformen verlopen. Het is immers niet zo dat op het hoofdkantoor van je bank een kluis staat vol met bankbriefjes die men makkelijk kan doorgeven. Nee, telkens wanneer men een bankautomaat wil bevoorraden, moet een bewapende vrachtwagen (vaak van G4S) van het opslagdepot rijden naar het lokaal bankkantoor en dit zeer frequent. Kostprijs? Toch al snel 400 euro voor een ritje richting het lokale kantoor zegt een bankier me die liever anoniem wil blijven over dit onderwerp.

Voordeel van cash is anonimiteit

Een samenleving waarbij men cash aan banden legt, lijkt dan ook belangrijke maatschappelijke voordelen te hebben. Al zijn de baten vooral voor de overheden terwijl het burgers met bezittingen extra kwetsbaar maakt. Een van de voordelen van cash is immers dat je anoniem betalingen kunt doen en je op die manier je vermogen deels kunt afschermen van nieuwsgierige blikken. Vooral mensen die staan op hun privacy gooien dit argument op en willen liever niet dat de overheid weet hoeveel men bezit. Zeker in een land waar de overheid constant op zoek is naar geld, is het aangeraden om je vermogen dat al eens ooit belast is geweest te beschermen tegen de geldhonger van Vadertje Staat.

De overheid kent al deels je vermogen, maar niet alles

Al moet opgemerkt worden dat grote delen van ons kapitaal al lang in kaart gebracht zijn en dat het anonieme cash geen groot deel hiervan uitmaakt. Wanneer we kijken naar vastgoed, zien we dat de overheid al een kadaster heeft waarbij alle onroerende goederen op Belgisch grondgebied netjes bijgehouden wordt. Voor roerende goederen waaronder cash, effecten en geld op je bankrekening, bestaat er echter nog geen vermogenskadaster. De Belgische overheid heeft dan ook nog geen volledig zicht op je vermogen.

Overheden delen vermogensinfo al met elkaar

Al lijkt dit principe meer en meer onder druk te staan. In andere landen zoals Nederland weet de overheid perfect wat iedere Nederlander op zijn of haar rekening heeft staan. Ook Belgen die hun vermogen op buitenlandse effectenrekeningen of bankrekeningen proberen verborgen te houden, zijn eraan voor de moeite. Buitenlandse overheden delen sinds 2017 deze informatie al met de Belgische fiscus. Zo kent de belastingdienst nu al het saldo van uw rekeningen in het buitenland, de ontvangen roerende inkomsten en de opbrengst uit verkopen van effecten. En je kan je bijna nergens meer verbergen. Ondertussen doen al meer dan 100 landen mee, waarbij ook China, Panama en Zwitserland hun gegevens delen.

Het eigenaardige is dat de Belg op die manier in een speciale situatie dreigt te komen. Want zolang je vermogen in België blijft, kan de fiscus niet zien hoeveel je vermogen precies bedraagt. Enkel indien bijvoorbeeld de antiwitwascel of het Openbaar Ministerie met een gemotiveerd verzoek inzage vraagt tot je rekening, kan men toegang hebben tot je rekeningen. Hierdoor is je vermogen in het binnenland meer afgeschermd van de fiscus dan je buitenlands vermogen.

Vermogenskadaster

Het is dan ook de vraag of de nieuwe regering binnenkort stappen zal zetten naar zo’n vermogenskadaster. Zo hebben de liberalen binnen Vivaldi als trofee verworven dat er geen nieuwe vermogenswinstbelastingen komen. Echter is dit niet de volledige waarheid. Volgens De Tijd staat in het akkoord nog steeds dat een bijdrage gevraagd zal worden van de sterkste schouders en dat er een fiscale hervorming zal voorbereid worden tegen 2024. En dan komt automatisch de vraag op tafel of de overheid net zoals in de buurlanden niet eens meer transparantie zal eisen van zijn burgers. Indien alle financiële vermogens online geregistreerd zijn, is het ineens veel makkelijker als overheid om financiële geldstromen in de gaten te houden en eventueel te belasten.

De discussie over limieten op cashbetalingen gaat niet zozeer over cash als betaalmiddel zelf, maar wel over het feit of de overheid inzage mag hebben in ons vermogen. Want met de nieuwe restricties sluiten overheden opnieuw een achterpoort af voor burgers die liever hun vermogenssituatie troebel houden voor de fiscus. Dit om hun al belast geld te verbergen. Het is dan ook een discussie waarbij je mening afhangt van het vertrouwen dat je hebt in de overheid. Want eenmaal de overheid inzage heeft in je rekeningen, is plots veel mogelijk. Geld dat al eens ooit belast is zou men in principe niet mogen belasten, maar in een land waar onze begroting al decennia in het rood gaat, is misschien op termijn een kunstgreep nodig. De vraag is of de Vivaldisten de komende jaren ook langzaam de weg zullen inslaan van ‘meer transparantie’ waardoor ultiem een vermogenskadaster mogelijk wordt?