Fonds kopen? Loop niet in deze valstrikken!

Wist u dat ik de slechtste beleggingsadviseur ben van Vlaanderen? Officieel is het niet, maar ik ben echt slecht. Klanten konden in mijn vorige carrière immers probleemloos van mijn gezicht lezen wat ik vond van het zogenaamde beleggingsfonds van de maand. Helaas was dat vaak niet positief.

Jammer genoeg is de waarheid dat het belang van de klant en de bank dikwijls niet gelijk loopt in België. Dat je als bankier geld vraagt voor je diensten is normaal, maar bij het huidige model in België mogen gerust vragen gesteld worden. De kosten lopen bij sommige spelers enorm op en door de procentuele kosten kan dezelfde handeling bij een groot vermogen duizenden euro’s duurder uitkomen. Iedereen moet zijn brood verdienen, maar nu lopen financiële spelers soms met een derde van de winst weg terwijl de klant wel het risico draagt.

De grap van instapkosten

Een van de kosten die eigenlijk niet meer van deze tijd is, zijn de instapkosten. U gaat naar de bank en wilt met je hard verdiend spaargeld beleggen omdat je spaarboekje toch niets opbrengt. Waar ik moeite mee had wanneer ik met een klant aan tafel moest gaan zitten, is dat ik dingen moest verkopen waarvan ik wist dat men ze elders bijna gratis kon kopen. Zo verdienen banken deels hun geld aan zogenaamde instapkosten waarbij ze een vergoeding krijgen wanneer u een fonds koopt. En die vergoeding kan zwaar oplopen.

Zo moest ik het gemiddelde aandelenfonds in België vaak verkopen tegen 2,5 tot 3 procent instapkosten. Dat lijkt niet veel, maar is enorm. Mensen die met 50.000 euro naar me toekwamen waren al 1500 euro kwijt voordat we zelfs begonnen waren met beleggen. Dit terwijl een andere persoon met 5.000 euro voor dezelfde handeling 90 procent minder instapkosten moest betalen.

Dit is een fenomeen dat in België al zeer lang meegaat omdat de klanten zich er niet tegen verzetten, al is dit bijvoorbeeld voor de gemiddelde Nederlander ondenkbaar. Wat u immers niet weet, is dat u in sommige gevallen dezelfde of gelijkaardige fondsen online kunt kopen voor minder dan 20 euro. De Vlaming heeft echter nooit een goede financiële educatie gekregen op de schoolbanken en is daardoor volledig afhankelijk van de bank. En laat net die partij er belang bij hebben dat u niet alles weet.

Met dakfondsen is geld te verdienen, maar vaak niet voor u.

Een van de dingen waar u bij een bank wel eens mee geconfronteerd zal worden is een zogenaamd dakfonds. Dit is een fonds waarmee u als startende belegger belegt in andere fondsen. In het retail segment vormt dit geregeld de basis van sommige portefeuilles en het is een makkelijke manier om te diversifiëren. Waar men vaak weinig aandacht aan besteedt, is dat de rekening hiervan sterk kan oplopen.

Zo bundelt een bank soms 10 van zijn eigen fondsen samen in een nieuw dakfonds en brengt dit zo aan de man. Echter betaal je dan soms niet alleen een beheersvergoeding op deze 10 fondsen, maar ook nog eens op het dakfonds zelf. Het resultaat? De bank kan in dit geval twee keer langs de kassa passeren. Iets wat sommige partijen misbruiken om zichzelf te verrijken door het lucratieve gehalte.

Indexknuffelaars zijn je geld niet waard

In hetzelfde rijtje vind je vaak de indexknuffelaar. Dit zijn fondsen die een bepaalde index zoals de Bel20 klakkeloos volgen, maar waar je stevige beheerskosten voor betaalt. In het verleden hadden deze fondsen nog nut omdat je niet simpel kon beleggen in deze indexfondsen. Vandaag kan je echter online gelijkaardige fondsen kopen tegen zeer lage beheerskosten van rond de 0,20 procent per jaar. Dit terwijl sommige spelers hier nog een veelvoud voor durven te vragen. De bank verzwijgt vaak het bestaan van deze goedkopere fondsen waarna de klant nietsvermoedend de duurdere koopt.

Verandering komt van de onderkant van de samenleving

Fondsen hebben hun nut, maar kies dan niet voor het klassieke bankfonds en probeer een belangenconflict met de bank te vermijden. Als vorm van protest en om het systeem langzaam te veranderen, wil ik toch een alternatief bieden om zo deze onnodige kost te vermijden, net als andere belangenconflicten. Zo heeft in het Antwerpse Grobbendonk de vermogensbeheerder Stefaan Casteleyn een eigen fonds opgericht onder de naam Aequitas Patrimonium voor de vrienden, familie en kennissen van zijn klanten voor kleine bedragen.

Wat ik als financieel journalist vernieuwend vind, is dat hij klanten die instappen volledige transparantie wil geven in zijn posities en dat hij geen instapkosten aanrekent. Hij wil immers zijn kennis delen door de posities en zijn meest recente transacties publiek te maken via een website voor de eigenaars van het fonds. Eigenlijk lanceert hij daarmee het eerste gratis professionele beleggingsblad in België waarbij zijn klanten kunnen leren van zijn acties. Iets wat ik enkel kan toejuichen. Hij mikt op een geleidelijke groei van de portefeuille die door te diversifiëren zoveel mogelijk beschermd is tegen verschillende risico’s. Dit door te beleggen in een mix van aandelen, obligaties en investeringsprojecten. Een belegging voor de mensen die schrik hebben om zelf te beleggen, maar toch de inzichten willen van iemand die full-time met beleggen bezig is en hieruit willen leren.

Ik hoop dat er in de toekomst nog van deze initiatieven zullen ontstaan waarbij men de klant weer centraal zet. Aangezien ik het initiatief steun en er momenteel nog geen website is met meer informatie, mag u me e-mailen via [email protected] waarna ik u op de hoogte hou wanneer de website online gaat. Dan heb ik als slechtste beleggingsadviseur van Vlaanderen mijn steentje bijgedragen om de Vlaming financieel onafhankelijk te maken.

Conclusie

• Instapkosten zijn niet meer van deze tijd.
• Pas op met dure dakfondsen.
• Indexknuffelaars zijn enkel je geld waard indien de kosten laag zijn.