Engie, voorzitter Jean-Pierre Clamadieu

We zitten met voorzitter Jean-Pierre Clamadieu op de hoogste verdieping van de Engie-wolkenkrabber in het zakendistrict La Defénse in Parijs met uitzicht over de rest van de stad. Het bedrijf boekte vorig jaar een omzet van 58 miljard euro met meer dan 100 000 werknemers. De Franse multinational kleurt ook behoorlijk Belgisch.

We hebben het dan niet over het ClickShare-systeem van Barco waarmee de vergaderzaal is uitgerust en nog minder over de twee VFB-reporters die op bezoek zijn. Engie slorpte lang geleden met Tractebel en Electrabel de grootste twee Belgische energieparels op. 

‘De aardgasfuture zakt verder, naar 170 dollar per megawattuur (MWh) op dit moment.’ Clamadieu kijkt tijdens het interview even op een app op zijn gsm en deelt met ons het nieuws waar we in Europa collectief op zitten te wachten. Lagere prijzen! Als we een week later het interview uitschrijven, is de aardgasfuture tot 135 euro gezakt.

Een paar dagen later dalen we richting 100 euro. Maar wat zal het over een maand en volgend jaar zijn? Het huidige niveau is nog altijd een veelvoud van wat vele jaren normaal was. Toen lag niemand wakker van de energieprijzen, vandaag knijpen ze onze keel en die van de economie in Europa dicht.

Wat betekent dat voor Engie, dat traditioneel vooral actief was in de distributie van aardgas? Hoe verwacht Engie dat de prijzen zullen evolueren? Hoe schakelt Engie zich in, in de transformatie naar co2-vrije energie? En last but not least, zal het zijn aandeelhouders beter dan vroeger kunnen belonen?

Hoe denkt u dat de energieprijzen zullen evolueren?
Jean-Pierre Clamadieu: Als je me die vraag had gesteld voor de inval in Oekraïne, zou ik geantwoord hebben dat de prijzen hoger zouden klimmen. We stonden en staan sowieso voor grote investeringen in de energietransitie. Maar sinds de zomer en de voorbije maanden zijn de energieprijzen op een buitengewoon extreme manier gestegen. Ze bevatten duidelijk een grote risicopremie.

Op de korte termijn lag de focus meer op beschikbaarheid, dan op de prijs. Sommige partijen hadden angst dat ze onvoldoende aardgas zouden hebben en kochten daarom tegen elke prijs. Die premie zal uit de prijs gaan. Maar we verwachten niet dat de prijzen weer zullen dalen naar een niveau van rond 10 euro per MWh dat we tien jaar lang gezien hebben. Anderzijds zijn prijzen van 300 MWh of meer ook totaal onhoudbaar.

Wat zijn nog belangrijke factoren die de prijs van aardgas drijven?
Clamadieu: Op de korte termijn? De voorraden zijn ondertussen goed aangevuld, overal in Europa. Ook Engie beschikt rond Parijs over een uitgebreide opslaginfrastructuur waarmee we leveringszekerheid kunnen bieden. Al blijft een extreem koude winter ons hopelijk bespaard. Op de korte termijn zijn er buiten Noorwegen trouwens niet veel leveranciers die de productie van aardgas snel kunnen verhogen. Ook Algerije niet.

Wat voor Europa het grote verschil heeft gemaakt, is een verviervoudiging van de levering van lng. Dat is vloeibaar gemaakt aardgas, dat naar hier werd verscheept vanuit vooral de Verenigde Staten. Een geluk bij een ongeluk was dat de groei in Azië en China op een lager pitje brandde. Daardoor heeft Europa extra lng kunnen vastkrijgen. En ten slotte is er het lagere verbruik. Als we in Europa 10 procent minder aardgas verbruiken, compenseren we al een belangrijk deel van het gas uit Rusland.

En op de lange termijn?
Clamadieu: We moeten inzetten op meer hernieuwbare energie. Dat is ook nodig voor de onafhankelijkheid van Europa op het gebied van energie. En we moeten meer diversifiëren: aardgas en lng uit meer landen invoeren. Maar pas vanaf 2025 zal er een serieuze verhoging van de capaciteit voor lng komen, vanuit de VS. Daar hebben wij al een overeenkomst voor afgesloten. Ook Qatar kan en zal zijn capaciteit nog fors opvoeren.

Engie is ook een belangrijke verdeler van aardgas.
Clamadieu: Dat is juist. 20 procent van ons aardgas kwam van Gazprom en we hadden plannen om dat percentage te verhogen. Maar sinds kort halen wij geen aardgas meer uit Rusland. Ook wij hebben dat vooral vervangen door lng. Engie heeft een groot netwerk voor gas. En drie van de vier lng-terminals in Frankrijk zijn van Engie. Op die manier stonden we aan de goede kant van het verhaal.

Geniet Engie zo mee van de hoge aard- gasprijzen en boekt u hogere marges?
Clamadieu: Dankzij ons netwerk en onze lng-terminals bleven we goed geplaatst en waren we ook minder afhankelijk van leveringen van Russisch gas. Maar de positieve impact door de hoge prijzen voor aardgas is veel kleiner dan men denkt. Wij produceren zelf geen aardgas. Wij zijn een distributeur en doorverkoper. We genieten daarop natuurlijk een marge, maar die is niet buitengewoon hoger. Op elektriciteit kunnen de marges wel hoger zijn, omdat die prijs bepaald wordt door de aardgasprijs. Terwijl de kostprijs voor de productie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen en kernenergie niet gestegen is. Daar halen we wel hogere marges.

Wat is Engie?
ENGIE (Vroeger GDF suez) is een internationaal opererend nutsbedrijf. Het is actief in de productie en de verkoop van elektriciteit en in het transport en de verkoop van aardgas. De technische dienstverleningsdiensten werden afgestoten en deelnemingen in water- en afvaldiensten werden verkocht. De Franse staat bezit 23,64 procent van Engie.

Begrijpt u de roep om hogere winsten extra te belasten?

Clamadieu: Gezinnen, maar ook bedrijven voelen de extreem hoge energieprijzen. Dat is geen gezonde situatie. Ik begrijp dat men zoekt naar een manier om dat te compenseren. In verschillende landen zijn er al systemen in voege om de prijs voor de eindklant te beperken of werkt men eraan. Maar men moet ook opletten. Men mag bijvoorbeeld geen dubbele belastingen invoeren.

Nog even terug naar aardgas. Is de houding van Engie tegenover aardgas veranderd door het wegvallen van Rusland als leverancier?
Clamadieu: Niet in de zin dat we niet meer inzetten op gas, want met de elektrificatie alleen kunnen we de energieomslag niet maken. We hebben ook energie nodig die uit moleculen bestaat zoals gas. In tegenstelling tot elektriciteit kan gas zonder verlies vervoerd en opslagen worden. Wind en zeker zon zijn niet altijd beschikbaar. Gas wel. Dat gas zullen we vergroenen. Vandaag is dat nog maar voor 2 procent 

gelukt. Als we de ambitie van de Europese Commissie waarmaken, zal 20 procent van het Europese gas tegen 2030 biogas zijn. In België gaan we daarom een nieuwe pijplijn bouwen die klaar moet zijn in 2025.

Naast biogas zullen we aardgas geleidelijk vervangen door groene waterstof, dat ontstaat wanneer water en zuurstof gescheiden worden door elektrolyse. Dan krijg je ook een gas dat bewaard en getransporteerd kan worden. Bovendien kan dat via hetzelfde netwerk als aardgas. Waterstof zal geleidelijk de plaats innemen van aardgas. Dat testen we nu. Het is niet extreem moeilijk. Zaken zoals stations en compressieapparatuur moeten wel aangepast worden, maar we kunnen hetzelfde pijpleidingennetwerk gebruiken. Dat alles moet helpen ons doel te halen van koolstofneutraal te zijn tegen 2045.

Over de eerste jaarhelft nam het bedrijfsresultaat toe met 73 procent. Maar de koers van Engie is niet gestegen (-8 % tot 12,14 euro). De koers presteert al decennia ondermaats. Hebt u een plan om dat te veranderen? 
Clamadieu: (Beslist) Ja, door onze strategie uit te voeren. Daar zijn we intussen goed mee gevorderd. We hebben de voorbije jaren voor meer dan 10 miljard euro activiteiten afgestoten. Vorige week nog hebben we de verkoop van Equans afgerond (technische diensten met 75.000 werknemers, van wie 10 000 in België vooral bij Fabricom, red.) We zijn goed op weg een gefocuste en efficiënte groep te worden. We zijn van 25 businessunits naar vier gegaan. De levering van elektriciteit aan eindklanten concentreren we in steden en agglomeraties. En in plaats van in zeventig landen zijn we nog in dertig landen actief. Voor Engie zijn er drie sleutellanden: Frankrijk, België en Brazilië. Daarnaast blijven we globaal sterk actief in Noord-Amerika, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Italië en Zuid-Korea met meer en meer hernieuwbare energie. 

Denkt u aan overnames in die markten?
Clamadieu: We geloven dat we kunnen groeien op een organische manier. Maar uiteraard staan we open voor overnamekansen als die passen in onze groeistrategie. We houden onze ogen open.

Hebt u daar financiële ruimte voor? Wat is eigenlijk de doelstelling voor de balans?
Clamadieu: (Kort) We willen onze heel sterke kredietrating behouden.

De belangrijkste doelstelling is om fors te groeien in hernieuwbare energie? 
Clamadieu: Ja, daar hebben we organisatorisch en financieel de ruimte voor gecreëerd. We investeerden al veel in groene energie en zullen dat blijven doen. Ondertussen komt al 36 procent van onze capaciteit uit hernieuwbare energie. De rest halen we uit klassieke bronnen zoals aardgas en kernernergie. Vandaag heeft Engie globaal een capaciteit van 36 gigawatt hernieuwbare energie (ter vergelijking: België had eind 2021 een capaciteit van 28 gigawatt). En we hebben nog een pijplijn van nog eens 71 gigawatt. Tegen 2025 willen we 50 gigawatt operationeel hebben en tegen 2030 80 gigawatt. Het grootste deel van die groei moet uit windmolenparken op zee komen. Met name Frankrijk loopt achter. Het eerste park is pas in bedrijf genomen, tien jaar na de planning. De procedures slepen veel te lang aan. Frank-rijk wil het wetgevend kader aanpassen zodat het sneller kan.

Er is vooruitgang en potentieel en toch is er weinig van te merken in de koers. Hoe verklaart u dat?
Clamadieu: Er is veel beweging, onzekerheid en angst. Dat zie je aan de koers. Ik denk dat de markt ons in hetzelfde schuitje zette als de Duitse leverancier van aardgas Uniper (beursgenoteerd, -90 % dit jaar, red.). Die kwam in de problemen en is genationaliseerd door de Duitse overheid. Ook voor ons was het Russische gas van Gazprom belangrijk, maar ondertussen hebben we dat kunnen vervangen. Mogelijk kijken in- vesteerders ook de kat uit de boom door de prijsbeperkingen en extra belastingen. We zullen ondertussen blijven communiceren over onze strategie en onze concurrentiële voordelen.

Begrijpen beleggers Engie onvoldoende?
Clamadieu: Ze overschatten het risico van aardgas en onderschatten onze groei in hernieuwbare energie. Ook de onzekerheid over de nucleaire energie in België speelt mee. Rond dat vraagteken willen we natuurlijk zelf ook graag klaarheid bren- gen. Maar we zijn overtuigd dat ons verhaal solide is op de lange termijn. We willen onze inspanningen in investor relations verhogen. Zeker ook voor de particuliere beleggers in België. Die zijn belangrijk voor ons. België blijft ook voor onze activiteiten een sleutelmarkt, dus is een goede relatie met beleggers belangrijk.

Engie betaalt zo’n 65 procent van zijn winst uit als dividend. Een groot nadeel voor Belgische beleggers is de dubbelde roerende voorheffing. Daardoor verdwijnt de helft van het brutodividend. Kan Engie niet deels eigen aandelen inkopen? Temeer omdat het aandeel een lage waardering heeft? 
Clamadieu: Ik ken de situatie van Belgische particulieren goed, ik heb zeven jaar in België gewoond. Maar het dividend blijft belangrijk, de aandeelhouders kennen onze politiek en rekenen erop (onder hen is de Franse staat de grootste met 23,6 %, red.) Ik begrijp uw vraag, maar naarmate beleggers ons verhaal zien, kan de waardering van ons aandeel toenemen.

De nucleaire activiteiten bevinden zich volledig in België. Hoe moeilijk is het te wer- ken met een overheid die eerst beslist dat de kerncentrales dicht moeten, maar altijd de deur voor een verlenging op een kier laat om ten slotte toch terug te komen op de uitstap?
Clamadieu: Nucleaire energie is bij uitstek een industrie waar je op de lange termijn moet plannen. De veiligheid is cruciaal. Midden dit jaar hebben we met België een princiepsakkoord gesloten om te onder- zoeken hoe we de levensduur van Doel 4 en Tihange 3 toch nog zouden kunnen verlengen. Dat akkoord houdt ook in dat we in dat scenario verder zouden gaan in een part- nership met deelname van de twee partij- en in de resultaten. Honderden mensen bij Engie werken nu aan een studie hoe we dat voor elkaar kunnen brengen. Tegen eind dit jaar moeten we nog tot een bindende overeenkomst komen.

Is het moeilijker werken in België dan elders?
Clamadieu: Ieder land heeft zijn eigenheden. België werkt met coalitieregeringen en heeft federale en regionale regelgeving. Ik begrijp natuurlijk de context. Met de oorlog in Oekraïne en het einde van de energielevering vanuit Rusland begrijp ik dat men de zaken opnieuw bekijkt. De houding tegenover nucleaire energie is ook bij de bevolking veranderd. Dat is ook zo in Frankrijk waar er weer sterke steun is, terwijl men er in Duisland per saldo misschien toch nog negatief tegenover staat. Kernenergie is een veilige energiebron als men er goed mee omgaat. Ik geloof dat kernenergie haar plaats heeft in de energievoorziening, ook al maakt het geen deel uit van het groeiplan van Engie. Dat blijven hernieuwbare energie en gas, dat ook evolueert naar hernieuwbaar. Maar we hebben zeven reactoren in België. We willen er een sleutelspeler in de energiesector blijven. We moeten dus rekening houden met wat men ons vraagt.