De veiligheid van je tegoeden bij je broker

De recente gevallen van wankelende banken verhogen de onrust over de veiligheid van rekeningen bij financiële instellingen. Ook voor de belegger die louter effectenorders plaatst bij een broker is die veiligheid een aandachtspunt. Bij je broker hou je immers cash en effecten aan op rekening. Wat gebeurt er als je broker failliet gaat? 

Effecten

Hier geniet je in principe van een grote bescherming. De financiële instelling is immers enkel de bewaarder van je effecten; jijzelf bent de rechtmatige eigenaar van je effecten. Dit betekent dat bij faillissement van de instelling, de curator je effecten moet teruggeven en ze niet in de boedel van het faillissement kan opnemen. Indien je je effecten toch niet meer (volledig) zou kunnen recupereren, kan je voor het eventuele verlies nog een beroep doen op een eventuele beschermingsregeling. Dit zal je in principe enkel moeten doen bij fouten of andere onregelmatigheden. Vaak kunnen je effecten door je broker worden uitgeleend en hier kan eventueel iets haperen bij de afwikkeling van het faillissement.

Tip: Check steeds de eventuele “beschermingsregeling van financiële instrumenten” die op je broker van toepassing is. In België is dit voor de entiteiten die onder het Belgisch systeem vallen (zie verder) een tegemoetkoming van maximaal € 20.000 per persoon en per instelling. Maar je broker valt niet noodzakelijk onder het Belgisch regime en een buitenlands beschermingsregime kan een hogere of lagere bescherming bieden. Het Franse stelsel, het stelsel waar bv. Keytrade Bank onder valt, biedt een bescherming tot maximaal € 70.000. DEGIRO (deel van DEGIRO Bank AG) bv. valt onder het Duitse regime, dat eventuele verliezen uit niet-geretourneerde beleggingen tot 90% compenseert met een maximum van €20.000.

Cash

Bij je broker hou je in principe ook cash aan om je effecten te kunnen kopen of als opbrengst van de verkoop van effecten. Dit is een belangrijker aandachtspunt want vaak zijn die gelden niet afgezonderd en vallen ze in de failliete boedel. Om de cash van particuliere rekeninghouders (deels) te beschermen zijn daarom in heel wat landen depositogarantiesystemen opgezet. Tip: het is cruciaal dat je de categorie van je broker controleert (zie verder) en checkt onder welk regime van “depositobescherming” je cash bij die broker eventueel valt. Hieronder sommen we de categorieën van brokers op:

• Banken naar Belgisch recht (inclusief Belgische dochterondernemingen van buitenlandse banken, bv. Medirect): depositobescherming van € 100.000 op cash per persoon en per instelling (én de Belgische regeling financiële instrumenten) 
• Beursvennootschappen naar Belgisch recht (bv. Goldwasser) depositobescherming van € 100.000 op cash per persoon en per instelling (én de Belgische regeling financiële instrumenten) 
• Bijkantoren in België van buitenlandse banken (bv. Saxo Bank, Keytrade Bank, Deutsche Bank). Het stelsel van het land van het hoofdkantoor is van toepassing (in de 3 vermelde gevallen respectievelijk Nederland, Frankrijk en Duitsland, landen die alle drie dezelfde depositobescherming bieden als België) 
• Bijkantoren in België van buitenlandse beursvennootschappen (bv. Belgisch bijkantoor van Securities De Munter uit Luxemburg) vallen onder het regime van het land van het hoofdkantoor.
• Andere buitenlandse spelers. In dit segment zijn meerdere brokers actief, banken en niet-banken, met louter online toegang voor de Belgische belegger (die in dit geval van buitenlandse rekening ook extra meldingsverplichtingen heeft). Deze buitenlandse spelers bieden vaak toegang tot ruime en performante handelsplatformen, vandaar hun aantrekking voor de doe-het-zelfbelegger. De beschermingsmechanismen kunnen variëren, dus wees hier extra aandachtig. 
• Platformen met een “introducing broker” die verschilt van de uiteindelijke uitvoerende broker waar ook je rekening is. 

Voorbeeld: Lynx als introducing broker en Interactive Brokers Ireland Ltd. als uitvoerende broker. Het “Investor Compensation Scheme of Ireland” is van toepassing. Het stelsel vergoedt 90% van het verlies tot een maximum van € 20.000. Er is in dit voorbeeld geen extra depositogarantie van € 100.000 op gelden van toepassing. Ook gelden worden namelijk louter in bewaring gehouden voor cliënten, op rekeningen afgezonderd van het vermogen van de broker. Deze scheiding is vergelijkbaar met “derdenrekeningen” van notarissen. 

Tip: Ga goed na waar je je rekening uiteindelijk opent en welke depositobescherming er op die rekening speelt. Is er geen depositogarantie op die specifieke rekening, ga dan welke beschermingsmechanismen wel van toepassing zijn en of de betrokken broker aan een toezicht onderworpen is Wees extra kritisch bij onbekende en nieuwe namen.

Tip: Gebruik beleggersrekeningen bij brokers niet om aan de risicospreiding van je cash te doen. Je zal er bovendien in principe ook geen rente ontvangen. Hou enkel de cash aan voor geplande aankopen van effecten. 

PS: In dit artikel hebben we het enkel gehad over beleggersrekeningen en effecten. Welke soort spaartegoeden (naast de zichtrekening) onder de depositobescherming bij banken vallen is voer voor een ander artikel. Idem voor de toepassing bij beleggingsverzekeringen.