Waarom de rente niet veel hoger kan

De ECB geeft er een PEPP op

De Europese Centrale Bank liet weten meer obligaties te zullen aankopen om de stijgende obligatierente de kop in te drukken. In hun mededeling : ‘De raad van bestuur verwacht dat de obligatieaankopen onder het PEPP-programma (Pandemic Emergency Purchase Programme) in het komende kwartaal significant hoger zullen zijn dan in de eerste maanden van dit jaar.’ En de stijgende obligatierente en het gevaar dat dit de economie zal afremmen, verwoordt de ECB zo : ‘de gezamenlijke beoordeling van de financieringsvoorwaarden en de inflatievooruitzichten’.

Het PEPP-programma is het inkoopplan voor obligaties dat de ECB lanceerde als reactie op de coronapandemie. Er is een inkoopbedrag van 1.850 miljard euro mee gemoeid, of zo’n 60 miljard euro per maand. Maar dat kan nu dus versneld worden.

Clément Inbona is fondsbeheerder bij La Financière de l’Echiquier

Clément Inbona is helemaal niet verbaasd over de actie van de ECB. Hij hoorde eerder al geluiden in die richting bij de ECB en schreef dit:

‘Harder, better, faster, stronger! ‘Je verwacht niet dat een hooggeplaatste van de ECB dit roept. Toch is het precies dat wat Fabio Panetta, een directielid van de ECB, afgelopen week zei. En dat dat was niet onder de flitsende stroboscooplichten van een nachtclub, maar tijdens een ernstige online conferentie aan de Bocconi-universiteit in Milaan.

Zijn boodschap was ook geen hulde aan Daft Punk, de legendarische Franse muziekgroep die net had laten weten uit elkaar te gaan. Neen, zijn uitspraak was bedoeld om duidelijk te schetsen welke richting het monetair beleid van de ECB de komende kwartalen zal uitgaan. Hij liet er geen twijfel over bestaan: “The harder we push to close the output and inflation gaps, the better the outlook for the euro area economy. And the faster we get there, the stronger our growth potential will be.” Anders gezegd: het is niet omdat de inflatie op middellange termijn hier en daar dreigt op te flakkeren, dat de ECB haar monetaire inspanning gaat omgooien.’

10% inflatie-achterstand

De centrale bank schat namelijk dat de consumptieprijzen in de eurozone sinds de invoering van de eenheidsmunt ruim 10% onder het beoogde traject van net geen 2% per jaar zijn gebleven. In de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk is de inflatie in dezelfde periode daarentegen bijna pal op 2% per jaar uitgekomen. Ook de bbp-kloof, het verschil tussen potentiële en reële groei, neemt al jaren toe. Het voorbije jaar is die nog verder uitgediept. Volgens een raming van de ECB ligt de reële groei sinds 2008 14% onder de potentiële groei, waarvan 6% te wijten is aan de coronacrisis. Daarom vindt de centrale bank het dus nodig om doortastender en “harder” op te treden. Tot de verwachtingen van de economische spelers er blijvend op vooruitgaan. Dat laatste is dus de “better” in de uitspraak. Tot slot is het ook belangrijk dat de convergentie sneller – “faster” – gaat zodat het herstel krachtiger – “stronger” – zou zijn.

Om dat doel te bereiken, zet de ECB al een brede waaier aan instrumenten in, zoals het PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme). Het budget van dat steunprogramma werd in december 2020 opgetrokken tot 1.850 miljard euro. De centrale bank kan er nog twee jaar staatsobligaties mee aankopen om ervoor te zorgen dat overheden hun uitgaven goedkoper kunnen financieren. De meest kredietwaardige landen kunnen dat zelfs tegen negatieve rentetarieven.

Indijken

Christine Lagarde heeft nog eens herhaald dat het programma eerst en vooral bedoeld is om soepele financieringsvoorwaarden te garanderen en te voorkomen dat lenen voor de kwetsbaarste landen nog duurder wordt dan voor de sterkere lidstaten. Een uitdrukkelijke sturing van de rentecurve heeft de ECB tot nu toe altijd afgewezen. Maar nu het verschil in groei en inflatie tussen de eurozone en de Verenigde Staten oploopt, kan daar snel verandering in komen. De ECB kan en zal er gebruik van maken. Als er een mogelijke epidemie van rentestijgingen vanuit de VS komt zal de ECB die indijken als die renteklim ook in Europa merkbaar begint te worden.

Het refrein “Harder, Better, Faster, Stronger” zou wel eens hardnekkig lang in het hoofd van de ECB en beleggers kunnen blijven hangen. Op de ECB-vergadering van donderdag 11 maart 2021 in Frankfurt bleek Christina Lagarde het refrein alvast perfect te zingen. De rente zakte.’