Beleggen in veilige havens

Als we naar de geschiedenis kijken, zien we dat de aandelenmarkten op lange termijn altijd stijgen. Beleggen blijft daarom de beste manier, vooral voor jonge mensen met een lange horizon, om een extra kapitaal op te bouwen. Toch wil dit niet zeggen dat beleggen altijd zorgeloos is. 

Tussentijdse dalingen zullen altijd voor komen. Dat is nu eenmaal eigen aan beleggen. Deze dalingen kunnen fors zijn, zoals we zagen tijdens de crash in 1929 of 1987, of recenter tijdens de Covidpandemie. 

Tijdens deze periodes gaan beleggers vaak op zoek naar manieren om hun zuurverdiende rendement veilig te stellen. Beleggers zoeken activa die beter bestand zijn tegen crisisperiodes om deze moeilijke tijd uit te zitten. Deze activa worden dan ook wel “veilige havens” genoemd. 

Wat zijn veilige havens?

Een veilige haven is een financieel instrument waarvan wordt verwacht dat het zijn waarde relatief goed behoudt of zelfs doet toenemen in tijden van economische of geopolitieke onrust. Tijdens onrust op de aandelenmarkten is dit van onschatbare waarde omdat tijdens deze dalingen ook goede bedrijven mee zullen dalen met de gehele markt. 

Er zijn verschillende kenmerken die een veilige haven idealiter moet bezitten. De eerste is liquiditeit. In onrustige tijden is het uitermate belangrijk dat de activa snel gekocht of verkocht kunnen worden. Vervolgens moet de vraag naar de activa op lange termijn duurzaam zijn. Het is belangrijk dat het niet zomaar vervangen kan worden, waardoor de waarde instort. Tot slot moet het aanbod relatief beperkt zijn. Het is belangrijk dat de activa niet ongelimiteerd kunnen bijgemaakt worden.

Niet elke veilige haven beschikt over alle kenmerken, maar vaak kunnen er toch wel enkele aan toegeschreven worden. 

Goud

De belangrijkste veilige haven is zonder twijfel goud. Goud is een van de oudste beleggingsproducten en heeft zijn status als koning onder de veilige havens tijdens elke crisis meer kracht bijgezet. 

Goud is een fysiek bezit en wordt als onafhankelijk beschouwd van het financiële systeem. Daarnaast is goud schaars, kan het niet bijgedrukt worden en heeft het geen tegenpartijrisico. Goud wordt wereldwijd verhandeld waardoor ook de liquiditeit hoog is. 

Overheidsobligaties

Overheidsobligaties worden in tijden van onrust ook vaak gebruikt als veilige haven. Niet elke obligatie van elk land is hier echter geschikt voor. In tijden van onrust kiezen beleggers voor stabiliteit waardoor de obligaties van stabiele economieën zoals de Verenigde Staten en Duitsland het populairst zijn. 

Een overheidsobligatie is in feite een lening aan een overheid, die in ruil daarvoor periodiek rente betaalt en op de vervaldatum het geleende bedrag terugbetaalt. Omdat overheden over belastinginkomsten beschikken en in hun eigen valuta kunnen uitbetalen, is de kans op wanbetaling bij deze obligaties extreem klein. Daarom worden ze als vrijwel risicoloos beschouwd. 

Valuta

Valuta kunnen in opkomende markten zeer volatiel zijn. De valuta van gevestigde economieën zijn echter een stuk stabieler waardoor deze geschikt kunnen zijn als veilige haven. Vooral de Amerikaanse dollar, de Zwitserse frank en de Japanse yen worden vaak gezien als veilige havens vanwege de economische stabiliteit, politieke betrouwbaarheid en sterke financiële systemen van de landen die ze uitgeven.

De Amerikaanse dollar is de belangrijkste reservemunt ter wereld. Centrale banken houden grote hoeveelheden dollars aan en internationale handel wordt vaak in dollars afgerekend. Dit zorgt voor enorme liquiditeit en vertrouwen, zelfs in crisistijden.

De Zwitserse frank profiteert van het neutrale en stabiele imago van Zwitserland. Het land heeft een sterke economie, lage schulden en een onafhankelijke centrale bank.

De Japanse yen wordt beschouwd als een veilige haven vanwege Japans grote handelsoverschot en stabiele economie. Ook gebruiken beleggers de Japanse yen voor de zogenaamde “carry trade”. Het Japanse economische beleid wordt gekenmerkt door lage rentetarieven. Hierdoor kunnen beleggers tegen zeer lage kosten yen lenen. Dit geleende geld beleggen zij dan in bijvoorbeeld Amerikaanse obligaties, die een hogere rente uitbetalen. Bij marktonrust worden deze posities vaak gesloten, wat extra vraag naar yen creëert.

Hoe beleggen in veilige havens?

Er zijn verschillende manieren om te beleggen in veilige havens. Allereerst is het mogelijk om fysiek goud te kopen. Hierop betaal je tijdens de aan- en verkoop meestal wel een premie. Het fysieke goud moet ook ergens bewaard kunnen worden, wat nog meer extra kosten met zich kan meebrengen. Handiger is om een ETF te kopen die de goudprijs volgt. Belangrijk is dat de ETF het principe van fysieke replicatie hanteert. Hierbij wordt de waarde van de ETF gedekt door fysiek goud dat is aangekocht. Een populaire goud ETF is de Invesco Physical Gold. 

Beleggers kunnen daarnaast overheidsobligaties kopen op de primaire markt, tijdens veilingen, of op de secundaire markt via een broker. Vaak zijn deze veilingen enkel toegankelijk voor institutionele beleggers waardoor particuliere beleggers overheidsobligaties enkel op de secundaire markt kunnen kopen. 

Om te handelen in valuta is het voor beleggers mogelijk om zich rechtstreeks te richten op de forex-markt. De handel op de forexmarkt gebeurt in paren. Enkele van de populairste paren zijn EUR/USD, USD/CHF of USD/JPY. Interessant is dat de forexmarkt 24/24 geopend is. Tot slot bestaan er ook valuta-ETF’s die een bepaalde munt volgen. Deze valuta wordt vaak afgezet tegen een andere of tegen een mandje van valuta. De meeste van deze ETF’s zijn echter niet beschikbaar voor de Europese beleggers waardoor rechtstreeks beleggen op de forexmarkt over het algemeen de makkelijkste manier is.