Wie lui is, wordt rijker: zo begint u aan hangmatbeleggen

De boutade ‘beleggen is een werkwoord’ gaat niet op voor de zogenoemde hangmatbeleggers, die zich beperken tot passief beleggen in indextrackers. Die aanpak kan mooie rendementen opleveren, maar is niet zonder nadelen.

Om spaarders – ook leken – wegwijs te maken in de jungle van het hangmatbeleggen, organiseert Spaarvarkens een heuse ‘hangmatbeleggingscursus’. We starten daar op 4 september mee. De cursus is wekelijks en je kan live volgen, maar we nemen alle lessen op, zodat je ook uitgesteld kan bekijken of à volonté kan herbekijken. De cursus kost €249, maar wie in juli boekt, krijgt een vroegboekkorting van €100. Wie lid is van Spaarvarkens kan in juli zelfs intekenen aan €49.

Beginnende beleggers kunnen uit erg uiteenlopende methodieken kiezen bij de opbouw van hun aandelenportefeuille. Sommigen zijn ervan overtuigd dat er een model bestaat om de volgende Microsoft of Apple in een vroeg stadium te ontdekken en superwinsten te behalen. Onzin, natuurlijk, maar helaas zijn er mensen bereid om grof geld te betalen voor een ‘geheime’ formule of lopen ze in de val van zelfverklaarde beursgoeroes. Bedrog is van alle tijden. De alchemisten waren ook al van mening dat ze met de steen der wijzen metalen zouden kunnen veranderen in goud.

“Beleggen is een werkwoord”, weten anderen. Ze maken hun huiswerk, doen hun analyses grondig en leren de beursgenoteerde bedrijven kennen. Ze leren om aandelen te onderscheiden van ‘te duur’ of ‘aantrekkelijk geprijsd’ tot ‘hoog potentieel’. Maar ook deze groep beleggers wordt weleens teleurgesteld als het weer eens niet is gelukt om de volgende beurstopper op te pikken. Een deel van hen geeft op. Een andere groep houdt vol omdat het rendement desondanks aardig is en omdat de opgedane kennis van de beurs in se ook een verrijking is.

Nog een andere groep besteedt de beleggingen uit. Wat ik niet kan, doet de fondsbeheerder misschien beter? Een professioneel vermogensbeheerder werkt volgens de regels van de kunst. Hij spreidt de beleggingen over diverse activa en verlaagt daardoor in principe het risico op de gehele portefeuille, in overeenkomst met de (hoge of lage) risicogevoeligheid van de klant. Hij baseert zich ook op de analyses en voorspellingen van zijn collega’s die de hele dag nieuws analyseren en op basis daarvan proberen de juiste beleggingen te selecteren. Die professionals doen dat uiteraard niet gratis. En ondanks al hun kennis en inspanningen slagen zelfs zij er meestal niet in om de witte raven op de beurs al in een vroeg stadium te ontdekken. Tenzij met wat geluk.

Leve de index!

En dan is er nog het passief beleggen, in zogenaamde indexfondsen of ‘trackers’. Die hebben nooit de ambitie om de volgende toppers te ontdekken. Hun bedenkers weten immers dat dat bijna onmogelijk is. Maar door in de hele index te beleggen, stijgt de kans wel aanzienlijk dat je uiteindelijk ook in de beste beursgenoteerde bedrijven zal beleggen. Beursindices zoals de Amerikaanse S&P 500, de Nasdaq Composite of de Europese Euro Stoxx 50 verzamelen de grootste ondernemingen in een regio. Die grote bedrijven zijn niet toevallig zo omvangrijk geworden. Ze produceren goederen en/of diensten waar veel vraag naar is. Daardoor verkopen ze veel en kunnen ze in principe ook mooie winsten maken.

Naar schatting 99 procent van de particuliere beleggers en ook 90 procent van de professionele fondsbeheerders presteert met de eigen portefeuille slechter dan de beursindex. Dan kunt u toch beter in de index beleggen?

Wie lui is, wordt rijker

De Amerikaanse beleggingsexpert Jack Bogle (1929-2019) wordt weleens de peetvader van het indexbeleggen genoemd. Vanguard, de firma die hij oprichtte, is met een beheerd vermogen van zowat 10,5 biljoen dollar (10.500 miljard dollar) het op een na grootste fondsenhuis ter wereld. Alleen BlackRock (11,5 biljoen dollar) is nog net iets groter. Beide giganten zijn gespecialiseerd in het indexbeleggen, dat vooral de jongste jaren stevig in de lift zit.

Jack Bogle gaf eerlijke en correcte antwoorden op de twee meest gestelde beleggingsvragen. Welke aandelen moet ik kopen om een mooi beleggingsresultaat te bekomen? Jack Bogle: “Alle aandelen.” En wanneer verkoop ik best? Bogle: “Nooit”.

Zo eenvoudig kan beleggen dus zijn. Rechtvaardig is het niet, maar op deze manier kan wie lui is en zijn huiswerk niet maakt wel degelijk een beter resultaat boeken op de beurs dan wie hard studeert, veel handelt of zijn adviseur rijkelijk vergoedt.

Daarmee zijn we beland bij de ‘hangmatbelegger’, een term die in geen tijd bekend is geworden bij een ruim publiek. Dat type belegger weet dat je onmogelijk in een universum van wereldwijd 50.000 beursgenoteerde ondernemingen de volgende winnaar kan vinden. Hij belegt dan ook in een ‘tracker’ die een (wereldwijde) index volgt. De MSCI World, bijvoorbeeld, bevat 1.325 aandelen. Zelfs als u een relatief klein bedrag belegt in een indexfonds, investeert u automatisch in alle aandelen van de index die dat fonds volgt.

Doet u dat dan ook nog eens gespreid in de tijd, bijvoorbeeld iedere maand, met een deel van het geld dat u kunt sparen en lange tijd niet nodig hebt, dan is het bijna onmogelijk om geen goed beleggingsresultaat te halen. De hangmatbelegger belegt per definitie bijna altijd in ’s werelds beste aandelen. Vaak zal hij een mooier rendement boeken dan andere types beleggers.

Opgelet: In plaats van indexfondsen of trackers spreken hangmatbeleggers ook wel eens over ETF’s. Maar een ETF is geen synoniem voor indexfonds. ETF staat voor ‘Exchange traded fund’, een fonds dat beursgenoteerd is. Terwijl het beleggingsfonds van uw bank maar één koers per dag heeft en de bank deelbewijzen aanmaakt of vernietigt naargelang de vraag, zijn de deelbewijzen van ETF’s continu verhandelbaar op de beurs. Hun koersen veranderen voortdurend en marktmakers zorgen ervoor dat de prijs niet te zeer afwijkt van hun intrinsieke waarde. Veruit de meeste indexfondsen worden verhandeld op een beurs en zijn dus een ETF. Maar niet allemaal.

Voordelen maar ook nadelen

Indexbeleggen biedt tal van voordelen. U kunt al met relatief kleine bedragen beleggen. Uw spaargeld wordt – afhankelijk van de index – gespreid over tientallen, honderden of zelfs meer dan duizend bedrijven, waarvan vele toppers zijn. De beheersvergoeding is relatief laag, zeker als u die vergelijkt met actief beheerde fondsen. Meer moet dat niet zijn? Of toch?

Ieder voordeel heeft uiteraard zijn nadeel. Net door de ruime spreiding zult u nooit extreme prestaties neerzetten. Beleggen wordt dan al gauw saai. En ook al verdient u in theorie op termijn vaak meer dan de actieve belegger, een harde garantie hierop is er uiteraard nooit.

De meest terechte kritiek is ongetwijfeld dat de gigantische belangstelling voor trackers ertoe leidt dat vooral de aandelen die in een populaire index zijn opgenomen, massaal (bij)gekocht worden. Vooral Amerikaanse aandelen. Die zijn vaak duurder dan andere aandelen. Een hangmatbelegger die op automatische piloot belegt, zal dus doorgaans vooral dure aandelen kopen van grote, Amerikaanse beursgenoteerde ondernemingen. Maar als de dollar fors daalt en de Amerikaanse beurs relatief zwak presteert, zoals nu, dan zakken de prestaties.

Meer dan automatische piloot

Hangmatbeleggen staat dus niet gelijk aan ‘zalig nietsdoen’. Want de hangmatbelegger moet weten welke trackers te kiezen uit het ruime aanbod en zicht hebben op de valkuilen bij sommige ETF’s en automatische beleggingsplannen. Een goede cursus volgen is dus geen overbodige luxe.

Maar het mag iets meer zijn dan beleggen op de automatische piloot. Als bijna iedereen één kant uitkijkt, dan loont het om ook de andere kant uit te kijken. Een combinatie van globaal hangmatbeleggen, met focus op enkele niches en regio’s, en een selectie van aantrekkelijk geprijsde aandelen van degelijke ondernemingen in interessante sectoren (zoals vastgoedbedrijven) biedt dan ook het beste van twee werelden: een gespreide portefeuille met niet alleen beleggingen waar de overgrote meerderheid van beleggers voor heeft gekozen.

Dit artikel verscheen eerder in De Standaard.

Published in Beleggen, Fondsen, Gratis