De 3 fiscale aandachtspunten bij de aankoop van een obligatie
Bonds are back. Tot voor kort was het vrij zinloos om te beleggen in obligaties gezien de erg lage tot negatieve rente. Dan was cash eigenlijk de betere keuze voor het vastrentende gedeelte van je portefeuille, ook rekening houdend met het renterisico. Immers: hoe lager het rendement op een obligatie, hoe hoger het renterisico (of duratie), zijnde de koersbeweging bij een verandering van het renteniveau. Dit hebben beleggers in obligaties via fondsen in erg pijnlijke mate mogen ondervinden in 2022, met koersdalingen in de ordegrootte van 15%.
Inmiddels zijn de rendementen op obligaties sterk gestegen, terwijl de cash op je spaarrekening nog veel te weinig opbrengt in vergelijking met wat de banken ervoor krijgen bij de ECB, momenteel 4%. Het vastrentende gedeelte van je portefeuille kan je in plaats van cash nu dus beter invullen met kwaliteitsobligaties van niet té lange looptijd. En veel kwaliteitsobligaties noteren nu beneden pari (100%) op de secundaire markt, wat een extra voordeel inhoudt, zie verder.
Obligaties zijn evenwel geen simpele belegging en je moet oog hebben voor de diverse risicoaspecten: kredietrisico, renterisico, liquiditeitsrisico, wisselrisico en kosten. Daarenboven bestaan er naast klassieke plain vanilla obligaties (een vaste rentevoet en een terugbetaling aan 100% op een welbepaalde datum) ook nog speciale, hybride en gestructureerde obligaties die extra risico’s inhouden. Onder meer de volgende soorten van obligaties: achtergestelde (met gradaties van achterstelling), eeuwigdurende (meestal achtergesteld), converteerbare, omgekeerd converteerbare, obligaties met variabele rente, obligaties zonder kapitaalgarantie, obligaties met formules van rente en terugbetaling, enz…
Maar ook het fiscale is een erg belangrijk aandachtspunt als je obligaties koopt en in dit artikel zetten we dat nog even op een rijtje.
Meerwaardebelasting
Er is geen meerwaardebelasting op obligaties, cfr. aandelen. Er is op obligaties ook geen Reynderstaks zoals bij fondsen die obligaties bevatten. Maar de fiscus heeft wel doorzien dat een uitgifteprijs beneden de terugbetalingsprijs een verdoken rente is en onderwerpt dit verschil op de vervaldag aan de roerende voorheffing. Dus niet als je verkoopt vóór de vervaldag. En deze belasting staat ook los van je effectieve aankoopkoers.
Check dus steeds de uitgifteprijs bij het overwegen van een aankoop, en ga na hoe groot de eventuele impact is op je rendement als er belasting zou zijn. Vaak zal het meevallen, maar laat je toch niet verrassen.
Hoe bereken je trouwens het netto-rendement (na roerende voorheffing) als je onze tool niet gebruikt? Een eenvoudige benadering is van het bruto-rendement (yield to maturity) 30% van de coupon af te trekken.
Verlopen rente
Als je een obligatie koopt op de secundaire markt, betaal je aan de verkoper het aantal dagen rente sinds de vorige coupondag. Dit heet de verlopen rente. Dit is niet erg want op de volgende coupondag recupereer je dit aangezien je dan de volledige coupon ontvangt. Echter, op de volledige coupon onderga je roerende voorheffing terwijl je de verlopen rente bruto betaalt. Bij hoge coupons en bij veel dagen verlopen rente kan dit nadeel doortellen, bv. een halfjaar verlopen rente van 6% houdt een verlies in van 0,9% (3%*0.3) Hoe bereken je nu de impact op je rendement? Tel dit nadeel (0.9% in ons voorbeeld) bij je aankoopkoers en bereken je nieuw rendement. (Noot: bij obligaties met code BE speelt dit nadeel niet aangezien daar verlopen rente netto wordt afgerekend.)
Dubbele roerende voorheffing op de coupon?
Op binnenlandse obligaties (code BE) en eurobonds (code XS en EU) is er enkel de Belgische roerende voorheffing van 30%. Op buitenlandse obligaties kan je een extra buitenlandse voorheffing ondergaan, net zoals bij bepaalde buitenlandse aandelen. De tarieven van buitenlandse voorheffing voor aandelen en obligaties zijn meestal niet gelijk. Vrij vaak is er trouwens geen voorheffing op obligaties, bv. voor de codes US, DE, NL, FR, AT.
Bij bv. Italië, Spanje, Portugal en Zwitserland daarentegen wel. Let dus goed op als je je begeeft op het pad van buitenlandse obligaties. Met sommige landen zijn er dubbelbelastingverdragen afgesloten die een vermindering van de buitenlandse heffing voorzien. Bij je broker kan je in principe op een dienst beroep doen die de vermindering automatisch toepast. Maar niet voor alle landen kan dat automatisch en moet je zelf stappen zetten om te recupereren. Ga dus na of die procedures finaal niet te omslachtig of te duur zijn en of de winst die je eruit haalt alsnog de moeite is. En in obligaties is er sowieso keuze genoeg zonder dubbele roerende voorheffing of met erg lage coupons waar je winst uit de koers komt.
Vandaag iShares Core Euro Corporate Bond (IEAC) gekocht.
– IE00B3F81R35
Tip van @pascal-paepen in een artikel van op HLN
https://www.hln.be/geld/pascal-paepen-tipt-hoe-je-kunt-beleggen-zonder-moeite-deze-tracker-boekte-dit-jaar-al-10-5-procent-winst~af753ddd/
https://www.ishares.com/nl/particuliere-belegger/nl/producten/251726/ishares-euro-corporate-bond-ucits-etf
Dag Peter,
Goede keuze…..
Is er bij verkoop nog een extra afrekening, bv. Reynderstaks of?
https://spaarvarkens.be/forum/Onderwerp/ishares-core-euro-corp-bond-etf#post-36968
Dag Geert,
Bedankt voor de goede samenvatting.
Ik heb nog een paar vragen:
Stel dat je een obligatie koopt (bv aan 90%) met een uitgifteprijs (bv 80%) beneden terugbetalingsprijs.
1. Zal dan op vervaldag er een RV op 20% meerwaarde verrekend worden? Ook al heb je ‘maar’ 10% meerwaarde?
2. Als je een paar dagen voor vervaldag verkoopt wordt er dan geen RV afgehouden? Of is dat afhankelijk van de financiële instelling? Indien er geen RV afgehouden wordt, moet deze dan verrekend worden in de belastingaangifte?
Bedankt om hier even te helpen.
dag Guido
vraag 1 : ja
vraag 2 : bij verkoop wordt er geen RV afgehouden ( tenzij bij BE codes). Bij verkoop moet bruto verlopen rente in principe aangegeven worden onder de roerende inkomsten
Geert,
Bedankt voor het snelle antwoord. I.v.m. De bruto verlopen rente: stel dat het een nul coupon obligatie is met uitgifte 80%: aankoop bv op 85% en verkoop op 90% (zonder RV). Moet dan in principe 5% aangegeven worden onder de roerende inkomsten?
Guido bij 0% is er geen sprake van een verlopen rente ; meerwaarde moet je niet aangeven
Dag Geert,
Bedankt voor het antwoord.
Begrijp ik het dan goed?
1. Als er een 0 coupon obligatie met uitgifteprijs 80% aangehouden wordt tor vervaldag is er op 20% RV?
2. Als diezelfde obligatie 1 dag voor de vervaldag verkocht wordt is er geen RV omdat de meerwaarde niet belast wordt?
Bedankt om dit nog eens te kaderen, want nog niet duidelijk voor mij.
Waar kan je de originele documenten van de obligatie op de tweedehandsmarkt terugvinden?
Vb. om te weten over welk soort obligatie het gaat.
Bij de broker zijn de documenten niet beschikbaar.
inderdaad niet simpel. Google kan helpen. Lijsten van brokers gebruiken met ratings helpt al behoorlijk in de selectie. bij twijfel vraag stellen op forum
Zowat alle fouten die je met een obligatie kan maken, heb ik in 2015 als bleuke gemaakt :(.
De bank (nu ex-bank) adviseerde me om een “veilige obligatie te kopen met een mooie coupon”. Ze stond aan 101%, en dus onder de uitgifteprijs (rekeninghoudend met de kosten). De eigenlijke aankoop gebeurde aan 104%. Toen ik vroeg hoe dat kon, kreeg ik als antwoord dat ik maar een limiet had moeten doorgeven. Ik hoorde het in Keulen donderen…
Een dik half jaar later kom ik er zelf achter dat dit een junior achtergestelde obligatie was. Ik terug naar de bank, want door beide feiten voelde ik me zwaar bedrogen. Ze bleven ontkennen dat ze achtergesteld was of dat er enig risico was ?!?!
Serieus boos ga ik naar DB, en vraag of zie die obligatie (die van hen was !) konden overnemen. De eerste vraag die ik kreeg of ik wist hoe risicovol dit product was ! Over een dik jaar loopt ze af, en zo dik is de coupon ook niet…
En om het helemaal erg te maken, vorige week kreeg ik een brief van DB waarin stond dat die obligatie blijkbaar onder pari is uitgegeven. Dus daar kan ik ook nog eens RV op betalen !
Dag Geert. Na een heel lange herstelperiode ben ik terug op Spaarvarkens. Ik heb enige tijd terug mijn fondsen bij de huisbank grootbank)van de hand gedaan en zet die deels om in ETF’s (selectie Jim) Is het nu tijd om staats- of andere obligaties aan te kopen of kunnen de rentes in euro binnen de kortste keren stijgen? Hebt u een selectie? Wat denkt u van obligaties in dollar? Misschien veel vragen maar wil graag terug op weg gezet worden.
Halllo Andre, wat de rente gaat doen weet ik niet maar wat zeker is: veel te lage rente op cash. Beter wat beleggen in staatsobligaties met niet te lange looptijd via de secundaire markt. Hoge dollarrente lijkt aantrekkelijk maar het muntrisico is er. Moet je op portefeuillebasis bekijken en dan is er wat plaats voor USD. Niet goedkoop aan 1,06 denk ik, maar misschien andere meningen ?