FIRE is … 

in essentie een levensstijl waarmee je door een combinatie van je inkomsten te verhogen en je uitgaven te verlagen, je vermogen op een bepaald punt probeert te krijgen waar de rendementen op dat vermogen (lees: passieve inkomsten) je uitgaven kunnen bekostigen. Je kan dat bereiken door hard te werken, zuinig te leven en slim te investeren. Om slim te investeren zonder dat je daar al te veel moeite voor hoeft te doen, kan je het best goedkope en beursgenoteerde index fondsen gebruiken. Later in het artikel leg ik je uit wat ik daar precies mee bedoel. 

Als we het hele plaatje uitvergroten, trekken we de conclusie dat er twee extreme manieren zijn om FIRE te bereiken: 

• Financieel succes door hard te werken. (twee jobs combineren, lange dagen kloppen, …)

• Budget aanpassen door bepaalde dingen te schrappen. (geen dure etentjes, geen dure sportclubs, …)

Echte FIRE-aanhangers proberen hun doel sneller te bereiken door de twee te combineren. Je budget aanpassen vraagt discipline. Financieel succes vraagt in de meeste gevallen veel geduld.

De ‘word snel rijk cursussen’

Helaas zijn dat beide karaktereigenschappen die weinigen onder ons bezitten. Maar door slim te zijn en op zoek te gaan naar goedkopere alternatieven, door fiscaal aantrekkelijk te gaan wonen of werken en het achterwege laten van onze moderne materialistische levenswijze. Kan je jezelf misschien toch tevreden stellen, en je doel bereiken. 

Maar het is ook een term die misbruikt wordt 

Ik vind dat de term FIRE tegenwoordig meer en meer door dubieuze personen en voor eigen gewin misbruikt wordt als iets wat iedereen op een makkelijke manier kan bereiken. Niet door je budget aan te passen of harder te gaan werken, maar door op één, twee, drie rijk te worden. 

Op sociale media gebruiken oplichters geslepen advertenties om ‘word snel rijk cursussen’ aan de man te brengen, waarmee enkel de verkoper beter wordt. Cursussen gegeven door iemand zonder jaren ervaring of enige scholing, maar door iemand met mooie praatjes en soms zelf op idyllische vakantiebestemmingen. Ze laten zien hoe ze het hele jaar door leven in alle luxe en vertellen hoe iedereen dat kan door het verhandelen van ‘forex’ en ‘crypto’ via een magische methode. Bij doorwinterde beleggers gaan de haren al rechtop staan bij het horen van die twee woorden. Een langetermijnbelegger zal je meteen vertellen dat dat gokken is. Maar hoe kan hij dan zo rijkelijk leven? Er moet toch iets van waarheid in zitten? Wel, de waarheid is zeker geen magische manier van traden, maar eerder dat de cursisten opdraaien voor het luxe leventje van de oplichter. 

Het doet me tegenwoordig almaar meer aan ‘Snake oil’ uit het Wilde Westen denken. Daar gebruikte Chinese spoorarbeiders een extract van de Chinese waterslang om na een zware werkdag al hun kwalen weg te wrijven. Al snel ging het de ronde en wou iedereen met een lichamelijk probleem een flesje van het wondermiddel bemachtigen. Als iets goed verkoopt, schaars en daardoor vaak lucratief is, duurt het niet lang voordat er charlatans verschijnen. Kwakzalvers die door een zwak aftreksel van het spul te verkopen, hun pad naar de welvaart hadden ontdekt. Deze oplichters reden met een kar beschilderd met marketingboodschappen van dorp naar dorp. Vaak waren ze al lang onopspoorbaar verdwenen voordat hun klanten er achter kwamen dat ze een kat in een zak hadden gekocht. 

Een goed product verkoopt nu eenmaal zichzelf, als iemand zoveel en opvallende marketing nodig heeft om zijn product of dienst in de markt te zetten, dan wordt het hoog tijd dat we ons kritische vragen stellen bij de kwaliteit van het product of de dienst in kwestie. 

De ‘onrealistische woekerrendementen’ 

Het gaat niet altijd over doe-het-zelfcursussen, soms beloven ze je ‘onrealistische woekerrendementen’ door zogezegd met jouw geld te beleggen volgens hun magische principes.

Ze maken dan vaak gebruik van piramidespellen of zijn er soms zelf slachtoffer van. En ook dat is niet nieuw. Charles Dickens schreef er in 1844 al over in zijn romans. Piramidespellen of in het Engels ook wel ‘Ponzi schemes’, vernoemd naar Charles Ponzi die in 1920 internationale bekendheid verwierf tijdens de bouw en de val van zijn ‘piramide’. Dat zijn systemen waarin men een onrealistisch rendement op beleggingen belooft en waar men de rendementen van de bestaande investeerders probeert te betalen met de inleg van nieuwe investeerders. Investeerders worden ook aangespoord hun inleg te herbeleggen zodat men zo weinig mogelijk moet uitbetalen. Je geld wordt dus helemaal niet aan het werk gezet en eenmaal er meer rendement moet worden uitbetaald dan er binnenkomt van nieuwe investeerders zakt de piramide in elkaar. 

Als men mensen hoge rendementen aanbiedt, knijpen ze maar al te graag een oogje toe. Ze doen geen huiswerk meer, stellen zich geen vragen en zijn niet langer kritisch. Zulke oplichterij verspreidt zich bijna even snel als een pandemie. Tijdens het hoogtepunt had 75% van de politieagenten in Boston belegd bij het bedrijf van Ponzi, de ‘Securities Exchange Company’, afgekort – ironisch ‘SEC’ dezelfde afkorting die de Amerikaanse beurswaakhond ‘Securities and Exchange Commission’ opgericht in 1924 vandaag gebruikt.

In het geval van Ponzi was dat rendement 50% op 45 dagen. Maar liefst bijna 2600% op jaarbasis. We zien tegenwoordig ook zulke rendementen verschijnen. 1,40% per dag van maandag tot vrijdag komt ongeveer uit op een 1500% op jaarbasis. Waanzinnig als je weet dat S&P 500, de beursindex waarbij we over de meeste data beschikken, een gemiddeld rendement van onder de 10% optekende over de afgelopen 100 jaar. 

Het grootste piramidespel uit de geschiedenis schrijven we toe aan Bernie Madoff. Hij pakte het iets subtieler aan met rendementen van 10,58% op jaarbasis zonder veel fluctuaties (lees: geen negatieve jaren). Maar paste exact dezelfde strategie toe. Hij hield bijna iedereen op Wall Street voor de gek en behoorde in 2008 met zijn bedrijf ‘Madoff Securities’ tot de grootste market makers van de Amerikaanse beurs. In 1999 zag financieel analist Harry Markopolos dat de cijfers en rendementen van het bedrijf nooit konden kloppen. Hij bracht de fraude aan het licht, maar het duurde tot 2008 voordat men naar hem wou luisteren. Gefrustreerd door het hele gebeuren schreef hij er zelfs een boek over ‘No One Would Listen’. Ik hoop dat mijn lezers wel beter luisteren. 

Als iets te mooi is om waar te zijn …

dan moet er een belletje gaan rinkelen. Rendementen van 10% en hoger op jaarbasis over een lange periode zijn onwaarschijnlijk en iemand die je anders belooft, is meestal je vertrouwen niet waard. Vaak bewandelen de oplichters een dunne lijn tussen wat legaal en clandestien is. MML of ‘Multi-Level Marketing’ bedrijven als Herballife en Tupperware bewandelen die lijn vaak aan de kant van wat mag en kan. Vaak worden ook hier beloftes gemaakt aan verkopers en klanten die moeilijk te verwezenlijken zijn. Ik blijf persoonlijk dan ook liever op een afstand van dergelijke systemen of bedrijven. Al snap ik dat de werkloosheid tijdens de pandemie en die prijsstijgingen de we momenteel ondergaan zeer zwaar wegen op de gemeenschap. En dat mensen in hun zoektocht naar een uitweg almaar makkelijker ten prooi vallen van zulke frauduleuze praktijken. 

Een gratis en makkelijk recept dat wel werkt

Wie simpelweg niet veel tijd of moeite wil spenderen aan het uitbouwen van een robuuste portefeuille die historisch gezien over de lange termijn een goede prestatie zal neerzetten, kan dat doen door aan de hand van vijf woorden die beginnen met een ‘G’ –  passief te investeren. Je gaat dan op zoek naar een goedkoop product dat voldoende gespreid is en je gemakkelijk kan aankopen. Voeg aan dat alles nog wat geduld toe en je bent zo goed als verzekerd van een goed rendement. 

In onze zoektocht naar de perfecte ingrediënten voor zo’n portefeuille komen we de Vanguard FTSE all-world ACC ETF tegen. Met één druk op de knop investeer je met dit product in meer dan 3700 bedrijven over de hele wereld. Het totale kostenplaatje bedraagt slechts 0,22% op jaarbasis. De accumulerende ETF herbelegt automatisch het dividend en instappen kan momenteel al rond de 100 euro. Wie nog wat extra peper en zout wil toevoegen kan de portefeuille uitbreiden door met de iShares S&P SmallCap 600 ETF in kleinere bedrijven te beleggen tot een aangeraden maximum 20% van de portefeuille.

Maar verwacht geen woekerrendementen, met een portefeuille als de bovenstaande mag je een realistisch rendement van ongeveer 7% per jaar verwachten. Niet elk jaar, maar wel 7% als gewogen gemiddelde over een periode van meer dan 10 jaar.

We onthouden vooral dat …

als iets gebekt is als een eend en kwaakt als een eend, dan is het waarschijnlijk een eend. Met andere woorden, als iets te goed is om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook. 

Dus de volgende keer als er iemand op de tijdlijn van je socialmediaprofiel voorbijkomt met een digitale kar besmeurd vol kleurrijke marketingboodschappen, iemand die je bekogelt met de boodschap dat hij een kortere, pijnloze weg gevonden heeft naar financiële vrijheid. Een schijnbaar onmiddellijke verlossing van je 9-to-5 job. Een droom die uitkomt … denk dan toch maar twee keer na voordat je een flesje van zijn wondermiddel koopt. Want deze moderne charlatans lichten jou op vanuit het comfort van hun eigen zetel.

Laat je niet misleiden door de mooie verhalen, doe je huiswerk en lees je eerst in voordat je ongewild het ravijn in wandelt. Financiële geletterdheid is van enorm belang, het is dan ook het algemeen gebrek daaraan dat mensen er helaas toe zet foute beslissingen te nemen.